De internationale taal Ido

Weinig mensen hebben ooit gehoord van Ido. Slechts een enkeling herkent de naam van deze taal uit de kruiswoordpuzzels: een kunsttaal met drie letters.

Wat is Ido?
Ido is een projekttaal die in 1907 door belangrijke wetenschappers is ontworpen. Beroemdheden zoals Otto Jespersen, Louis Couturat, W. Ostwald, e.v.a. ondersteunden Ido en hebben geholpen het verder te ontwikkelen.
Gebaseerd op de zes grootste talen van Europa (Engels, Frans, Duits, Italiaans, Spaans en Russisch) worden de Ido-woorden gevormd. Zo is er een internationaal snel herkenbare woordenschat gecreëerd.
De grammatica is uitermate eenvoudig gehouden zodat het in de kortst mogelijke tijd geleerd kan worden.

Waarom zou u Ido willen leren?
In het tegenwoordige Verenigde Europa worden de talen van de leden van de Europese Gemeenschap als gelijk beschouwd. Dit betekent dat elk document vertaald moet worden in alle officiële talen van de EG. Dit brengt enorme kosten met zich mee, aangezien voor elk document een vertaalbureau in de arm wordt genomen. Nu al bedragen de vertaalkosten in het Europese Parlement 25% van alle kosten van de EG!!! Dit bedrag zal zeker oplopen als nieuwe landen zich aansluiten bij de Europese Gemeenschap.
In de praktijk worden toespraken in het Europese Parlement echter in het Engels, Duits of Frans gehouden, wat tegen het principe van taalgelijkheid is. Waarom zouden niet-engelstalige landen Engels moeten spreken om met Engeland te kunnen communiceren, of Duits met de Duitsers, Frans met de Fransen? Beter zou zijn een neutrale taal te gebruiken die niet van één land is maar van ons allemaal. Als we allemaal een stapje moeten doen om elkaar te begrijpen, is dat eerlijker. Juist voor dat doel is Ido ontworpen.

Behalve het gelijkheidsprincipe, is ook de taal zelf een reden om Ido te leren. Wie zich voor talen interesseert zal Ido zeker waarderen. Het gemak waarmee men de woorden herkent, draagt bij aan het plezier van de taal. Vooral als men woorden herkent die overeenkomen met die van andere talen.

Een ander, belangrijker aspect is de vriendschappen die men door Ido sluit. Wie de taal al een klein beetje door heeft, en dat is al snel, zal zijn kennis van Ido willen toetsen en in praktijk willen brengen. Die mogelijkheid bestaat door zich te abonneren op een of meerdere tijdschriften die in Ido worden uitgegeven. Of misschien wilt corresponderen. Veel verzoeken om correspondentie worden in de tijdschriften afgedrukt. Idisten, zoals gebruikers van Ido genoemd worden, wonen werkelijk overal in de wereld.

Eens per jaar word er een conferentie georganiseerd in een ander land alwaar men Ido als voertaal gebruikt. Dit zijn goede gelegenheden om Ido te spreken met andere Idisten.

Ido-literatuur
Enthousiaste Idisten lezen graag in Ido. Vandaar dat zij met plezier verhalen schrijven, vertalen of zelf dichten. De beroemdste Ido-poëet is de Belg Andreas Juste, die dikke boekwerken met gedichten heeft gepubliceerd. Andere bekende Ido-dichters die origineel in Ido dichten zijn Friedrich Porzenheim, en Heidi Neussner.
Hier volgen twee voorbeelden, "Pluveto" van Heidi Neussner, origineel geschreven in het Ido en vertaald in het Nederlands, en "In Ithaka zingen de Nachtegalen" van Anton van Wilderode, geschreven in het Nederlands en vertaald in het Ido door A. Juste:

Pluveto Me prizas pluveto, tenere falanta, mola e dolca, en herb' murmuranta. Humidajon absorbas la sulo durstoza, restorante su per drinkajo aquoza. Perlatra kurteno kovras forajo, velizas konturi di la peizajo. Dispersesas omna kolori. Acensas humida sulala odori. Me prizas pluveto, tenere falanta, mola e dolca, en herb' murmuranta. (Heidi Neussner, uit de bundel "Galimatiaso")

Regenbuitje Ik hou van een regenbuitje, teder vallend, zacht en zoet, in ruizelend gras. De dorstige grond absorbeert het vocht, zich verkwikkend door een waterig drank. Een parelachtig gordijn dekt vertes, besluierd de contouren van het landschap. Alle kleuren worden uitgestrooid. Er stijgen vochtige grondgeuren op. Ik hou van een regenbuitje, teder vallend, zacht en zoet, in ruizelend gras. (Vrije vertaling door H. Stuifbergen)

In Ithaka zingen de Nachtegalen boven de cederwouden bij de zee die op de rotsen ruischt als aan cimbalen; de sterren bloeien tot een wilde sneeuw. Hier in het Waasland roepen de Wielewalen en stoorloos boort de kleine beek haar loop, de canada luidt hier zijn krans van kralen wanneer de lente klimt uit onze hoop. Het is dezelfde stem als waarmee de dichters spreken want hunne taal waait op de pinksterwind, als rozen die verdeeld uit haren ruiker breken en die latere hand te zamen bind. (Anton van Wilderode)

Kantas en Ithaka la Naktigali super la cedri-boski sur la rivo dil maro, qua resonas qual' cimbali kontre la roki. Quale pura nivo iradias en cielo stela perli. E hike dume krias nur l'or-merli, la mikra rivereto kalme pasas, e cirkum alta popli tal girlando Korniki ronde flugas e kroasas kande printempo kreskas en Waas-lando. Tamen parolas kun la sam emoco poeti tra la spaci e la loki qual' Pentekosto-vento lia voco es inspirata da la sam advoki. Simile rozin ulu disfaligas ed altra manuo nove lin riligas. (vertaald door A. Juste)

Ido-lectuur
Zoals als eerder vermeld, worden er in Ido tijdschriften uitgegeven. Zoveel mensen, zoveel meningen. Velen verbinden hun interesses en/of hobby's aan Ido. De belangrijkste zijn:

Progreso Dit is het officiële orgaan van de ULI (Uniono por la Linguo Internaciona Ido). Hierin verschijnen naast verhalen en vertalingen, officiële mededelingen van het Dagelijkse Comité en het Taalcomité. Het blad is geheel in de geest van de "ontwerpers" van de taal Ido gewijd aan discussie en onderzoek om de taal Ido te blijven perfectioneren. Het verschijnt 3 x per jaar. Een abonnement is tevens lidmaatschap van de ULI en kost fl. 30,--
Ido-Saluto! is een blaadje voor alle Idisten over de hele wereld met diverse verhalen, puzzels, strips en wat een ieder maar kwijt wil. Het verschijnt 4 x per jaar. Een abonnement is zeer goedkoop, opdat zoveel mogelijk mensen zich kunnen abonneren, fl. 5,50
Letro Internaciona is een tijdschrift wat aandacht besteed aan filosofie, esoterie, alternatieve leefwijzen, gezondheidsvoeding, Boeddhisme, etc. Het verschijnt elk trimester en kost 20 Franse Frank of 5 Internationale Antwoord Couponnen, te verkrijgen op het postkantoor. Adres: Jean Martignon / 12, Rue Maurice Utrillo / F-91600 Savigny sur Orge, Frankrijk
La Kordiego Geyal een tijdschrift in Ido voor homosexuelen en lesbiënnes. Verschijnt 4 x per jaar. Abonnementen fl 7,50 per jaar.

Behalve Letro Internaciona kan men zich op de tijdschriften abonneren via de Ido-vertegenwoordiger in Nederland, zie onderaan.

Hoe leer ik Ido?
Ido kan men leren door zelfstudie of door het volgen van een cursus. Wie in of rond Amsterdam woont kan elke dinsdagavond gratis de Ido-cursus volgen. Voorwaarde is dat men de "basis-grammatica en woordenlijst" (fl 17,50) bezit en het studieboek "Ido voor Allen" (fl 7,50). Deze zijn via de boekhandel te bestellen of via onderstaand postgironummer.

Andere adressen waar boeken te verkrijgen zijn (vraag om gratis boekenlijsten!):

Naar Basis Grammatica van de internationale taal Ido (in het Nederlands)
Naar Voor- en Achtervoegsels en Ido (in het Nederlands)

Maintained by James Chandler. This page is hosted by Yellow Internet.
23-8-97.