Alphabet Street

ASR

Alphabet Street-eko sistema zeinu diakritikoak eta karaktere bereziak adierazteko

2.2 bertsioa

Edukiak

Sarrera
Adibideak.
Oharrak taulak ulertzeko.
1. taula. Diakritikorik ohikoenak.
2. taula. Beste karaktere berezi batzuk
3. taula. Diakritikoen konbinazioak (adibideak).
4. taula. Komatxo itxurako zeinuak.
5. taula. Diakritiko ez ohikoak.
6. taula. Diakritikorik arraroenak (ASR soluziorik ez oraingoz)

Sarrera

Alfabeto latinoan (eta hartara egokitutako transliterazioetan) karaktere berezi eta zeinu diakritiko mordo bat erabiltzen dira. HTML hizkuntzan batzuk ikus daitezke, baina ez beste batzuk. Hona HTMLz zuzenean idatz daitezkeen karaktereak (azalpen zehatzagoak hemen):

: Áá Àà Ââ Ãã Ää Åå Ææ Çç Èè Éé Êê Ëë Ìì Íí Îî Ïï Ññ Óó Òò Ôô Öö Õõ Øø ß Ùù Úú Ûû Üü ÿ

Karaktere horiek behar direnean, halaxe idazten ditugu GeoNativen. Gainerakoentzat, gure sistema propioa asmatu dugu GeoNativen, eta ASR izena jarri diogu (Alphabet Street Representation). ASR-ren kakoa erraza da: HTMLz idatz daitezkeen Ascii zeinuak idazten ditugu aldatutako karakterearen ondoren, eta era berean HTML trukuak erabiltzen ditugu, hala nola estiloak (Strikethru edo gainmarra, eta azpimarra). Adibide batzuk:

Jatorrizko formak ASR Chis¸ina(u Ly´dh»veldidh» Ísland Gradis<c<e Wloclawek
Fantasiazko adibideak Diacritics ASR [R Acute] [y Grave] [w Circumflex] [n Diaeresis] [u Tilde] R´y`w^n¨u~ [G Dot Above] [a Macron] [g Breve] [u Ring Above] [z Caron] G·a¯g(u°z< [H Macron below] [o Macron Ogonek] [u Dot Below] [t Cedilla] [u Ogonek] Ho¯«u!t¸u« [D Bar] [l Slash] [i Dotless] [Sami Eng] [o Double Acute] Dli+ng»ö+
Tauletarako oharrak
Diakritikoen izen gehienak ingelesez utzi ditugu. Terminologia falta zitzaigun eta gaizki itzultzen hastea baino hobe zela uste dugu. Azalpenak gehitu ditugu eta goiko adibideetan ere ikus dezakezua ohikoenek ze itxura duten. Karaktere berezi batzuk gutxi gora-behera adieraz daitezke HTMLren truku bat erabiliz: estiloak.

Gainmarra edo Strikethru ~~estiloa~~ erabiltzen dugu marra horizontal eta diagonalez gurutzatutako karakterrentzat. Goragoko Poloniako Wloclawek adibidearekin egin dugu hori.
Azpimarra edo Underline estiloa erabiltzen dugu behean doazen marra batzuetarako. Era berean, azpian doazen diakritikoak markatzen ditu. Adibidez, < zeinua Caron adierazteko erabiltzen badugu, azpimarratutako < zeinuak Caron Azpian esan nahi du. Netscape 2.0 bertsioak edo hortik beherakoek ez dute azpimarrarik ikusten uzten, adi beraz.


Unicode erakundea munduko idazkera eta karkatere guztiak katalogatzen ari da, ordenadoreetarako kode bateratu bat asmatzeko. Beren gunea bisita dezakezu eta hemen aipatzen diren karakereek zein itxura duten ikusi. Taula hauetan Unicode kode zenbakia aipatzen duzu, eta horri dagokion irudia azkar aurkituko duzu Unicoden:

Zeinurik gehienak (U+0300tik gora) Unicodeko Combining Diacritical Marks orrian daude.
U+01.. eran hasten diren zeinuak Unicodeko beste taula batzuetan daude: Latin Supplement 1, Latin Extended A, Latin Extended B.

ASRren bertsio honek 2.2 zenbakia darama. Lehena, 1.0, hobetu egin genuen bi lagunen aportazioekin: Peeter Pall (bere sistema propioa egin du Estonian; 2.0 dei geniezaioke horri), eta Thomas Tvegaard (bere bertsioa 2.1 litzateke). Esker mila biei. Beste iradokizun batzuk entzungo ditugu ASR hobetzeko, jakina.

1. Taula. Diakritiko ohikoenak
Unicode Izena ASR U+0300 GRAVE ACCENT Català hitzak katalanez duena ` U+0301 ACUTE ACCENT Espainolezko Ramón izenak duena ´ U+0302 CIRCUMFLEX ACCENT txapel txorrotx bat ^ U+0303 TILDE Iñakik N gainean duena ~ U+0304 MACRON marra gainean ¯ U+0306 BREVE zirkulu laurdena gora begira gainean ( U+0307 PUNTUA (DOT) GAINEAN · U+0308 DIAERESIS Zubererazko Ü ü horiek dutena ¨ U+030A RING ABOVE Eraztun edo zirkulutxoa goian ° U+030B DOUBLE ACUTE ACCENT Acute bikoitza (hungarieraz) ö+ ü+ U+030C CARON v ttipi baten antzekoa gainean < U+0323 DOT BELOW (PUNTUA AZPIAN) ! U+0327 CEDILLA François-ek duena c azpian ¸ U+0328 OGONEK - Cedillaren antzekoa, baina eskuinera begira « U+0331 MACRON AZPIAN Karaktere azpimarratua Hefa U+0335 MARRA ERDITIK (STROKE OVERLAY) Karakterea Strikethru estiloan ~~LkldD~~ U+0337 MARRA DIAGONALA ERDITIK (SOLIDUS OVERLAY) Karakterea Strikethru estiloan ~~LkldD~~ U+0180 U+01E4 U+019A BAR: MARRA HORIZONTALA karakterearen besoetako batetik (ez erditik) Karakterea Strikethru estiloan kD U+0142 SLASH: MARRA DIAGONALA karakterearen besoetako batetik (ez erditik) Karakterea Strikethru estiloan ~~Lld~~

2. taula. Beste karaktere modifikatu batzuk
Izena ASR KARAKTERE BIREN MODIFIKATZAILEA Ligaturak eta balio bikoitzeko karaktereak » KARAKTERE BAKARRAREN MODIFIKATZAILEA + Unicode adibideak Izena U+014B LATIN SMALL LETTER ENG (samierazko Ng) ng» U+01DD SCHWA (Azerierazko buelta emandako e) ä+ U+0131 LATIN SMALL LETTER DOTLESS I (turkierazko i xehe puntugabea) i+ U+0138 LATIN SMALL LETTER KRA (k modifikatu bat) q+ U+0190 LATIN CAPITAL LETTER OPEN E (E berezi bat) E+ U+00D0 U+01F0 ICELANDIC ETH (Islandieraz) dh» U+00DE U+01FE ICELANDIC THORN (Islandieraz) th» U+01B7 CAPITAL EZH (Z modifikatu bat) ZH»

3. taula. Diakritikoen konbinazioak (adibideak)
Unicode adibideak Izena ASR U+01DF A xehea + DIAERESIS + MACRON ä¯ U+01E1 A xehea + DOT ABOVE (puntua goian) + MACRON a¯: U+01ED O xehea + OGONEK + MACRON o¯«
4. taula. Komatxo solte itxurako zeinuak.

Taula honetako karaktereak ez dira aurrekoaren modifikazioa adierazten duten ASR zeinuak, baizik eta bere hartan solte dauden apostrofe edo komatxo itxurako zeinuak, aurreko eta ondorengo karaktereetatik independenteak. Batez ere transliterazioetan ageri dira. Izena ASR AYN ARABIARRA `' ZEINU "GOGOR" ZIRILIKOA " ZEINU "BIGUN" ZIRILIKOA ' APOSTROFE SOILA (NENETS) Karakterea Strikethru estiloan ' APOSTROFE BIKOITZA (NENETS) Karakterea Strikethru estiloan "
5. taula. Karaktere ez ohikoak
Unicode adibideak Izena ASR U+0336 STROKE OVERLAY LUZEA Karakterea Strikethru estiloan ~~LkldD~~ U+0338 SOLIDUS OVERLAY LUZEA Karakterea Strikethru estiloa ~~LkldD~~ U+030D MARRA BERTIKALA GOIAN ] U+030E MARRA BERTIKAL BIKOITZA GOIAN ]] U+0310 CANDRABINDU (Indiako hizkuntzen transliterazioan) (· U+0311 Buruz beherako BREVE > U+0312 Buruz beherako KOMA GOIAN nonbait Letonierazko g xehean soilik ` U+0315 KOMA GOIAN ESKUBITARA nonbait txekeraz (d t) eta eslovakieraz (d l t) soilik ´ U+0305 OVERLINE Macron-en berdina: marra goian ¯ U+0309 HOOK ABOVE (kakoa goian) ? U+0181 U+01B3 U+01B4 INTEGRATED HOOK (karaktereari lotutako kakoa) ? U+0182 U+018C TOPBAR Karakterearen luzapen horizontala goian ¬ U+0316 GRAVE AZPIAN Azpimarratutako zeinua ` U+0317 ACUTE AZPIAN Azpimarratutako zeinua ´ U+031B HORN (adarra, goian) # U+031F PLUS ZEINUA AZPIAN Azpimarratutako zeinua + U+0320 MINUS ZEINUA AZPIAN Azpimarratutako karakterea Hefa U+0321 PALATALIZED HOOK BELOW Kako mota bat azpian - Azpimarratutako zeinua ? U+0322 RETROFLEX HOOK BELOW beste kako mota bat azpian ¿ U+0324 DIAERESIS AZPIAN Azpimarratutako zeinua ¨ U+0325 RING AZPIAN Azpimarratutako eraztun edo zirkulutxoa ° U+0326 KOMA AZPIAN Cedilla bezala adieraziko dugu ¸ U+032C CARON AZPIAN Azpimarratutako zeinua < U+032D CIRCUMFLEX AZPIAN Azpimarratutako zeinua ^ U+032E BREVE AZPIAN Azpimarratutako zeinua ( U+032F BREVE BURUZ BEHERA AZPIAN Azpimarratutako zeinua > U+0330 TILDE AZPIAN Azpimarratutako zeinua ~ U+0332 LOW LINE Azpimarra mota bat: azpimarratutako karakterea Hefa U+0340 GRAVE TONE MARK Grave bezalakoxea ` U+0341 ACUTE TONE MARK Acute bezalakoxea ´ U+0360 TILDE BIKOITZA ~» U+0361 Buruz beherako BREVE BIKOITZA >» U+0140 U+013F PUNTUA ERDIAN ESKUBITARA Katalanez soilik l·l idazteko L· l·
6. taula. Diakritikorik arraroenak
Ez dute ASR soluziorik oraingoz. Asmatuko dugu zerbait behar izanez gero. Unicode adibideak Izena U+0313 COMMA ABOVE (koma goian) U+0314 REVERSED COMMA ABOVE (eskuinetara begira dagoen koma goian) U+030F DOUBLE GRAVE ACCENT (Grave bikoitza) U+0318 LEFT TACK BELOW (hau da tack bat: ¬) U+0319 RIGHT TACK BELOW U+031A LEFT ANGLE ABOVE U+031C LEFT HALF RING BELOW U+031D UP TACK BELOW U+031E DOWN TACK BELOW U+0329 VERTICAL LINE BELOW (marra bertikala azpian) U+032A BRIDGE BELOW (zubia azpian) U+032B INVERTED DOUBLE ARCH BELOW (arku moduko bat azpian) U+0333 DOUBLE LOW LINE (azpimarra bikoitza) U+0334 TILDE OVERLAY (tildea karakterearen erditik) U+0339 RIGHT HALF RING BELOW (eraztun zatia azpian) U+033A INVERTED BRIDGE BELOW (zubi itzulia azpian) U+033B SQUARE BELOW (karratu bat azpian) U+033C SEAGULL BELOW (kalatxori bat azpian) U+033D X ABOVE (ixa goian) U+033E VERTICAL TILDE (tilde bertikala) U+033F DOUBLE OVERLINE (marra bikoitza erditik)

Eguneratua: 1997-10-24

Main page	Table index	Looking for info	Links / Loturak	Your comments
Sarrera orrira	Taulen aurkibidea	New! / Zer berri?	Alphabet Street	Bisitarien iritzia

geonative@oocities.com

Your comments, corrections, additions ...

Zure iritziak, zuzenketak, gehikuntzak ...

This page hosted by

Get your own Free Home Page

Jatorrizko formak	ASR
	Chis¸ina(u Ly´dh»veldidh» Ísland Gradis<c<e Wloclawek

Fantasiazko adibideak	Diacritics	ASR
	[R Acute] [y Grave] [w Circumflex] [n Diaeresis] [u Tilde]	R´y`w^n¨u~
	[G Dot Above] [a Macron] [g Breve] [u Ring Above] [z Caron]	G·a¯g(u°z<
	[H Macron below] [o Macron Ogonek] [u Dot Below] [t Cedilla] [u Ogonek]	Ho¯«u!t¸u«
	[D Bar] [l Slash] [i Dotless] [Sami Eng] [o Double Acute]	Dli+ng»ö+

Unicode	Izena	ASR
U+0300	GRAVE ACCENT Català hitzak katalanez duena	`
U+0301	ACUTE ACCENT Espainolezko Ramón izenak duena	´
U+0302	CIRCUMFLEX ACCENT txapel txorrotx bat	^
U+0303	TILDE Iñakik N gainean duena	~
U+0304	MACRON marra gainean	¯
U+0306	BREVE zirkulu laurdena gora begira gainean	(
U+0307	PUNTUA (DOT) GAINEAN	·
U+0308	DIAERESIS Zubererazko Ü ü horiek dutena	¨
U+030A	RING ABOVE Eraztun edo zirkulutxoa goian	°
U+030B	DOUBLE ACUTE ACCENT Acute bikoitza (hungarieraz)	ö+ ü+
U+030C	CARON v ttipi baten antzekoa gainean	<
U+0323	DOT BELOW (PUNTUA AZPIAN)	!
U+0327	CEDILLA François-ek duena c azpian	¸
U+0328	OGONEK - Cedillaren antzekoa, baina eskuinera begira	«
U+0331	MACRON AZPIAN Karaktere azpimarratua	Hefa
U+0335	MARRA ERDITIK (STROKE OVERLAY) Karakterea Strikethru estiloan	~~LkldD~~
U+0337	MARRA DIAGONALA ERDITIK (SOLIDUS OVERLAY) Karakterea Strikethru estiloan	~~LkldD~~
U+0180 U+01E4 U+019A	BAR: MARRA HORIZONTALA karakterearen besoetako batetik (ez erditik) Karakterea Strikethru estiloan	kD
U+0142	SLASH: MARRA DIAGONALA karakterearen besoetako batetik (ez erditik) Karakterea Strikethru estiloan	~~Lld~~

	Izena	ASR
	KARAKTERE BIREN MODIFIKATZAILEA Ligaturak eta balio bikoitzeko karaktereak	»
	KARAKTERE BAKARRAREN MODIFIKATZAILEA	+
Unicode adibideak	Izena
U+014B	LATIN SMALL LETTER ENG (samierazko Ng)	ng»
U+01DD	SCHWA (Azerierazko buelta emandako e)	ä+
U+0131	LATIN SMALL LETTER DOTLESS I (turkierazko i xehe puntugabea)	i+
U+0138	LATIN SMALL LETTER KRA (k modifikatu bat)	q+
U+0190	LATIN CAPITAL LETTER OPEN E (E berezi bat)	E+
U+00D0 U+01F0	ICELANDIC ETH (Islandieraz)	dh»
U+00DE U+01FE	ICELANDIC THORN (Islandieraz)	th»
U+01B7	CAPITAL EZH (Z modifikatu bat)	ZH»

Unicode adibideak	Izena	ASR
U+01DF	A xehea + DIAERESIS + MACRON	ä¯
U+01E1	A xehea + DOT ABOVE (puntua goian) + MACRON	a¯:
U+01ED	O xehea + OGONEK + MACRON	o¯«

Izena	ASR
AYN ARABIARRA	`'
ZEINU "GOGOR" ZIRILIKOA	"
ZEINU "BIGUN" ZIRILIKOA	'
APOSTROFE SOILA (NENETS) Karakterea Strikethru estiloan	'
APOSTROFE BIKOITZA (NENETS) Karakterea Strikethru estiloan	"

Unicode adibideak	Izena	ASR
U+0336	STROKE OVERLAY LUZEA Karakterea Strikethru estiloan	~~LkldD~~
U+0338	SOLIDUS OVERLAY LUZEA Karakterea Strikethru estiloa	~~LkldD~~
U+030D	MARRA BERTIKALA GOIAN	]
U+030E	MARRA BERTIKAL BIKOITZA GOIAN	]]
U+0310	CANDRABINDU (Indiako hizkuntzen transliterazioan)	(·
U+0311	Buruz beherako BREVE	>
U+0312	Buruz beherako KOMA GOIAN nonbait Letonierazko g xehean soilik	`
U+0315	KOMA GOIAN ESKUBITARA nonbait txekeraz (d t) eta eslovakieraz (d l t) soilik	´
U+0305	OVERLINE Macron-en berdina: marra goian	¯
U+0309	HOOK ABOVE (kakoa goian)	?
U+0181 U+01B3 U+01B4	INTEGRATED HOOK (karaktereari lotutako kakoa)	?
U+0182 U+018C	TOPBAR Karakterearen luzapen horizontala goian	¬
U+0316	GRAVE AZPIAN Azpimarratutako zeinua	`
U+0317	ACUTE AZPIAN Azpimarratutako zeinua	´
U+031B	HORN (adarra, goian)	#
U+031F	PLUS ZEINUA AZPIAN Azpimarratutako zeinua	+
U+0320	MINUS ZEINUA AZPIAN Azpimarratutako karakterea	Hefa
U+0321	PALATALIZED HOOK BELOW Kako mota bat azpian - Azpimarratutako zeinua	?
U+0322	RETROFLEX HOOK BELOW beste kako mota bat azpian	¿
U+0324	DIAERESIS AZPIAN Azpimarratutako zeinua	¨
U+0325	RING AZPIAN Azpimarratutako eraztun edo zirkulutxoa	°
U+0326	KOMA AZPIAN Cedilla bezala adieraziko dugu	¸
U+032C	CARON AZPIAN Azpimarratutako zeinua	<
U+032D	CIRCUMFLEX AZPIAN Azpimarratutako zeinua	^
U+032E	BREVE AZPIAN Azpimarratutako zeinua	`(`
U+032F	BREVE BURUZ BEHERA AZPIAN Azpimarratutako zeinua	>
U+0330	TILDE AZPIAN Azpimarratutako zeinua	~
U+0332	LOW LINE Azpimarra mota bat: azpimarratutako karakterea	Hefa
U+0340	GRAVE TONE MARK Grave bezalakoxea	`
U+0341	ACUTE TONE MARK Acute bezalakoxea	´
U+0360	TILDE BIKOITZA	~»
U+0361	Buruz beherako BREVE BIKOITZA	>»
U+0140 U+013F	PUNTUA ERDIAN ESKUBITARA Katalanez soilik l·l idazteko	L· l·

Unicode adibideak	Izena
U+0313	COMMA ABOVE (koma goian)
U+0314	REVERSED COMMA ABOVE (eskuinetara begira dagoen koma goian)
U+030F	DOUBLE GRAVE ACCENT (Grave bikoitza)
U+0318	LEFT TACK BELOW (hau da tack bat: ¬)
U+0319	RIGHT TACK BELOW
U+031A	LEFT ANGLE ABOVE
U+031C	LEFT HALF RING BELOW
U+031D	UP TACK BELOW
U+031E	DOWN TACK BELOW
U+0329	VERTICAL LINE BELOW (marra bertikala azpian)
U+032A	BRIDGE BELOW (zubia azpian)
U+032B	INVERTED DOUBLE ARCH BELOW (arku moduko bat azpian)
U+0333	DOUBLE LOW LINE (azpimarra bikoitza)
U+0334	TILDE OVERLAY (tildea karakterearen erditik)
U+0339	RIGHT HALF RING BELOW (eraztun zatia azpian)
U+033A	INVERTED BRIDGE BELOW (zubi itzulia azpian)
U+033B	SQUARE BELOW (karratu bat azpian)
U+033C	SEAGULL BELOW (kalatxori bat azpian)
U+033D	X ABOVE (ixa goian)
U+033E	VERTICAL TILDE (tilde bertikala)
U+033F	DOUBLE OVERLINE (marra bikoitza erditik)