Me intencas nun publikigar kelka texti extraktita de diversa lernolibri. Yen texto di lernilo por france-parolanti: un parler d'amis l'idolinguo redaktita da A. Juste.

Brokanto sur la kayo

- Ol es imensa ta merkato ! vere plura merkati !
- Por regardar omno ni bezonos adminime un horo, sen haltar.
-(Karlo) Ma ni haltos ! e dum marchar ni povos babilar, kad ne ?
- Hike yen l'echopi dil utensili di koqueyo, di pladi, kulteli, kulieri, gobleti, omno neces por manjar e drinkar. Multa esas ek stano : li servis olim por le povra e nun le richa kompras li por ornar sua mobli, nam li esas tre chera.
- Kad on povas obtenar diminuto dil preci ?
- Yes kelkafoye per marchandar, me ne tre prizas tala diskutadi.
- Ma kad omna kozi esas tante chera.
- Omnakaze le olda : quante plu olda, tante plu admirata e deziderata. Lo eventas por la kozi, ma ho ve! ne por ni la homi!
-(Karlo) ta kozi divenas chera pro la tempo : to pruvas ke "time is money", ke tempo es pekunio.
- Certe ! aplikar lo es sekur moyeno por divenar tre richa.
- (Marina) Quale ? explikez a me ta sekreto, por favoro.
- Tote simple : yen la metodo : komprez irga kozo, konservez ol, e vendez ol erste pos un yarcento...

Jean Martignon

Yen texto extraktita de lernolibro germana nomizita "ido por omni" da Ferdinand Weber e qua evas de 1924. Ica lernolibro
esas ecelanta ed ankore valida nunatempe.

L'anciena parti di nia urbo existas ja depos la mez-epoko. olim komto invitabiskomercisti, ke li establisez su an la komercala strado; nam la komerco bezonismerkati. richa komercisti sequabis l'invito, e balde li konstruktabis urbo e fortifikabis ol per muri. la butiki divenis plena. anke kelka mestieristi exemple bakisti, buchisti, masonisti, seruristi,taliori ed altri venis. pokope la mestieri florifis. an la rivereto habitis la peskisti e la tanagisti; en streta stradeto la shuifisti fasonis la ledro. la menuzisto fabrikis mobli en sua laboreyo, e la veturifisto veturi. en altra stradeto la texisti texis la telo o la lano, quan la homini filigabis. la potifisto e la forjisto ne darfis mankar. Quon la mastro fabrikabis, ton lu expozis avan suadomo o dop la fenestro. Olca divenis ilua vetrino. Dum la merkato-dio granda turbo esis sur la merkato-placo. omna komercisto e mestieristo ofris vende sua vari. La rurani vendis ligno, bestii, farino e.c., e kambiis po to vesti, ornivi ed utensili. la mestieri havis ora sulo. Se la triadek-yara milito ne destruktabusmulto, ni povus admirar mem plu multa domi anciena dil unesma florifado di nia urbo.

Interesiva, kad ne ? por homi qui ne esas kontinental europani, me savigas o memorigas ke la triadek-yara milito eventis de 1618 til 1648 en germania. omna grava landi di europa, lore, partoprenis ica milito.

Jean Martignon

Kara samideani,

Yen itere texto de germana lernilo. Ica lernilo evas de 1927 ed esis previdita por la docado di komunista laboristi. Ol havas tre bela prizento kun laboristo sur ter-globo portanta reda standardo e cirkondata dal moto : "proletarii di omna landi, unionez vi!". La titulo estas :lernolibro por laboristi. quankam ica libro esis fanatika komunista propagado (me nule havas tal idei) ol esas ecelantaye pedagogiala vidpunto. Onu preske divenus komunista per lektar ol. Yen la nonesma leciono.

La maxim moderna skolo esas la labor-skolo. til nun ol esas realigita nur en Soviet-uniono. por kelke demonstrar ol,  deskriptesez hike tala skolo : "infantkomuno" proxim moskva. Enirante la domo, on quik konstatas, ke hike dominacas nova spirito. Singla puero okupesas per irga laboro. nam hike ne nur instruktesas, ma developesas omna talenti dil pueri. tale li ne
nur exercas praktikala labori, ma li anke facas utensili ed altro por la expliko dil cienci. La pueri ipse establisis aquario ed edukas multa diversa animali e planti e kultivas agro. li facis anke kabineti, ube expozesas diversa kolekturi ed altra materialo explikiva. pluse on povas admirar altra laboruri dil pueri : fabrikerio funcionanta, tramveturo movanta sur reli, elektral acensilo ed altro.la tota skolo administresas dal pueri ipsa. La instruktisti ne esas superiori, ma kamaradi qui havas la tasko mediacar
savo a sua yuna kamaradi. existas diversa komisitari, de qui singla responsas pri ula domeno di skolal vivo. La interna diciplino esas modelatra. Eventuala konflikti arbitresas da komitato od asemblo. Omna ekonomial aferi sorgesas dal pueri ipsa. li mem redaktas ed imprimas propra jurnalo. Tamen la vivo dil pueri ne restriktesas ad la skolo. Li partoprenas asembli di laboristi e redarmeisti (soldati dil  reda armeo) e propagas inter rurani. Tale la pueri tam interne kam extere dil skolo ne esas pasiva elementi dil socio, ma propulsanta faktoro dil progreso.

To esas fervoroza e bigota (komunista) leciono, kad ne. Ka vu divenis komunisto?

Kun kordiala saluti. jm

Yen texto ek angla lernilo redaktita da Niklas ApGawain. Tre plezas a me la britaniana humuro dil autoro.

En la employo-agenterio (k=klerko, a=albert)

k: Bon jorno, sioro.

a: Bon jorno, sioro. Me nomesas Albert Smith. Me serchas laboro kom koquisto. yen mea atesti.

k: Hm, Albert Smith. Yes, quo es vua adreso?

a: Me lojas ye kin, Couturat strado.

k: Hm, yes. Quante vu evas?

a: Me evas triadek e sis yari.

k: Ed ube vu naskis? en ca lando?

a: Yes, me naskis en London.

k: Hm, yes. Ka vu havas familio?

a: Yes, me havas spozino e tri infanti. Mea onklulo anke lojas en la domo kun ni

k: Hm, yes. Pro quo vu livis vua antea laboro ?

a: Incendio eventis en la koqueyo e la restorerio brulis. fakte la tota strado brulis.

k: Hm, hm, yes. Vartez ! Me serchos laboro por vu en mea listi. ha, yes! ka vu konocas la rejala hotelo? La hotelestro bezonas bona koquisto.

a: No, me ne konocas ol.

k: Hm. ka vu konocas la centro dil urbo?

a: Me nur konocas la cinemo, la butiki, la biblioteko, e la drinkerii.

k: Ka vu konocas Nova Strado ? la staciono es en Nova Strado.

a: Yes.

k: Bone, en ta strado es la rejala hotelo. Ol es direte apud la incendio-domo.

Jean Martignon

Se vu ne posedas la libreto ido-peceti redaktita da kanoniko Houillon, yen texto extraktita da ca libro.

Uldie furtisto, penetrint en ul del chambri di Louis XIV, rejo di Francia, esforcis desakrochar pendul-horlojo. Ye ta instanto la rejo eniris la chambro. La furtisto, por misduktar la pensi dil rejo ed eskartar lu suspekti, hastis dicar kun astonant aplombo: "Reja Sinior, me timas ke la skalo glitos." La rejo persuadita ke ta viro es servisto qua desakrochas la horlojo por reparigar
ol, tenis laskal-pedo pro timo ad acidento.

Kelka hori plu tarde, on venis informar lua Sinioreso ke precoza pendul-horlojo furtesis de rejala chambro en nekonocata
maniero. "Parolez a nulu pri to, dicis la rejo ; me es komplico en ta furto, nam me ipsa tenis la skalo dum ke la furtero esis desakrochant la horlojo."

Jean Martignon

Yen poemo da un ek nia maxim granda poeti, nome samideanino Heidi Neussner. Ica poemo es extraktita de la poemaro Galimatiaso.

Dum printempo audeskas la merlo-kantad'
vesperala kanson' dil dezir',
deziro a to, quo es maxim serchat',
ma quon nulo sucesas trovir.

Askoltas me dum vesperala soles'
la dolca, eterna kantad'.
E ne savas me, ka men plenigas tristes'
o feliceso beat'.

Jean Martignon

Yen itere poemo di nia granda poetino
Heidi Neussner.

Nomado

Volunte me esus nomado,
sempre sur voyi iranta,
sempre nov-deskovranta.
Me prizas la vasta vagado.

Aceptas me pluvo o suno
kom parti di plena vivo.
Vintre me marshas tra nivo
e tra foliar' dum autuno.

Sempre nova decido
ye omna krucumo dil voyo,
pro kuriozeso e joyo
dop omna montet' nova vido.

Ma kande venas vespero
fineskas la granda vagado,
erektas tendon nomado
irgaloke sur tero.

Aranjas itere sorgeme
instalur' konocata,
e familiar' cirkondata
su sentas sekure e heme.

Heidi Neussner (di Germania)

En Francia la toleremeso religiala nulatempe esis tre granda e la situeso ne  pluboneskas. En urbacho Castellane existas sekto nomizita sekto dil Mandarom. Ica sekto es sinkretismo di Hinduismo, Budhismo, Kristanismo e Framasonismo. Ol ne es
danjeroza o maligna nur kelke stranja. La habitanti di Castellane qui ne prizas homi qui havas diferanta vivomaniero odiegas la sektani di Mandarom. Tamen iti havas tre bela templi exotika e super la urbacho, sur kolino, tre bel exotika statuo dil kosmoplanetala 'guru' dil sekto. To jenas fakte nulu ed atraktas multa turisti. Tamen la Castellane-ani preferas perdar pekunio e turismo kam aceptar la prezenteso dil sekto. Li sucesis obtenar dil judiciaro ke la statuo qua dominacas l'urbacho esos destruktita. La statuo e la templi esis admirinde bela konstruktaro qui fitis bone kune. La lokani preferas fushar to ed esperas vivar quale antee. Toleremeso ne existas en Francia ed anke demokratio hike esas nur vakua vorto.Kun trista saluti. Via JM

Ek 'Lärobok i det internationella hjälpspr'aket IDO (Reform-Esperanto) för nybörjare' da Nils Strandquist, Stockholm 1944

En la redakterio la granda jurnalo jus aparis. La chef-redaktero examenas ed komentas la aktuala artikli ed parolas ad la yuna jurnalisti: nia jurnalo esas radikala, ma havas honesta ed morala tradicioni. Olua devizo esas: vereso, yusteso ed honoro. Ta etika moto esas modelo valida - nun ed future. Kom chef-redaktero me esas felica, ke nia jurnalo ne sinkis ye la nivelo di altra jurnali, qui multa ne esas altre kam pamfleti ed makulaturo. Kom leda ed abjekta pruvo me demonstras hike altra jurnalo.

Ta shokanta jurnalo traktas precipue skandali ed skismi - exemple erotika ed frivola epizodi, intima ed dekadanta intermezi ed manipuli, delikata ed perfida kontroversi kun aroganta polemiko inter difamanti ed magnati, cinika extrakto ek kriminala raporti pri koruptiva transakti, detaloza protokoli pri procesi kun barbara mortigi, brutala ataki da banditi ed pirati e.c. Tala jurnalo esas - figurale dicita - kanibalo. Nam, se kanalio atakas - exemple - jendarmo ed mortigas lu, to esas tribunala afero. La
jurnali nur devas en kurta notico komunikar la abomeninda krimino, ma ne per detaloza raporto efektigar sensaciono che la publiko. Per sua infama maniero tala jurnalo profitas ed ganas multa pekunio. Ma kande ulfoye la skandalo-jurnalo mustas anuncar sua balda des-aparo, la "nekrologo" - adminime en nia jurnalo - skribesos sen regreto.

La chef-redaktero duras: Nia aboniti havas bona gusto ed rigoroza principi. Li ne toleras longa artikli pri bagateli. Pro to on devas koncentrar omna buletini exterlandala. Ma cetere ni jurnalisti esez moderata, liberala ed jeneroza vers la publiko. Ye extazo od indigno on ne skribas artikli - nur ye bona humoro ed temperamento. Sordino esas apta medicino kontre extazo ed tala pasioni, ed skribez vua nomi, ne signaturi, sub la artikli. Kom novici omna jurnalisti esas diletanti - me ipsa esis tala. Ulfoye, ye ta tempo, mea chefo reprimandis me pro ke me ne censuris, modifikis od retushis artiklo. Samtempe il dicis: Ni jurnalisti nur rare konocas la skribanti ed lia skismo. Multfoye tala artiklo esas falsa. Per publikigar la manuskripto, ni helpas malica persono ofensar nia kun-vivanto, nam kurta dementio ne rehabilitas lu. Sequanta bona konsilo anke esas ultimato: ni quik "returnez" omna intrigala manuskripto ad la autoro! Yes, vere - tala klara rezolvon on nultempe devas "anular" ma sempre repetar.

Christer Lörnemark

Yen tre signifikoza rakonto di Taoismo.
... de 'Hwaynandz' klasika traktajo en Chinia ye cirkum 130 yari a.k.

Apud granda muro fortifikiva kontre barbari "Hu" lojis quieta avulo
   nomata esar Seweng, qua esis destinodivinisto ed anke taoisto.
Ye certena dio sen certa razono ilua maxim bona e do tre prifiera kavalo
   subite fugis aden barbareyo di "Hu", aden ube onu ne darfis enirar.

Omna vilajani kompreneble vizitis l'avo por konsolacar pri la perdo.
L'avo Seweng dicas:
   "Me esas tote indiferenta. Forsan lo venigos a me feliceso."
La vizitanti shokesis pro ilua hucpo* e nesatisfacate retroiris.

Tamen pos kelka monati la kavalo rivenis a l'avo Seweng, maxim astonante
   ed akompanante kun su ipsa multa kavali di "Hu" famoza pro bela
kavali.
Vilajani ankorfoye vizitis l'avo por gratular la feliceso ule
surprizoza.
L'avo Seweng dicas:
   "Me esas tote indiferenta. Forsan lo portos a me desagrablajo."
La vizitanti konsternesis pro ilua tordita karaktero e povis dicar nulo.

Nun Seweng posedis numeroza bona kavali e sua sola filiulo ye sua oldevo
   tre prizis kavalkar. Ed uldie ilu infrejetesis e sua femuro ruptesis.
Omna vilajani vizitis Seweng por konsolacar, nam la filiulo divenis
kriplo.
L'avo Seweng dicas:
   "Me esas tote indiferenta. Forsan lo evitigos a me tragedio."
La vizitanti pro ilua hucpo* murmurante rigardadis la reciproka vizajo.

Pos 1 yaro la granda armeo di "Hu" invadeskis aden cheflando di Chinia.
La guvernamento rekrutis omna sana yunuli di la regiono kom batalianto.
   Ma 90% di la soldati ocidesis dum la milito e nur restis poka yunuli.
La filiulo di Seweng ne rekrutesis pro ke ilu esis kriplo e restis
vivanta.
   Do la patro e la filiulo transvivis la maxim kruela tempo di sua
vivo.

Onu memorez ke...
   La feliceso povas esar la semario di desfeliceso ne dezirata.
   La tragedio povas konduktar vu a ShangriLa ne antee imaginebla.

La vivo originale en sua esenco esas granda sekreto.
   Onu ne povas definar la chanjebleso di la vivo.
   Onu ne povas sondar la profundeso di la vivo.
 

Bebson Y. TAKATA

Ica texti aparis en la idolingua forumo

Ica pagino esas donata da Geocities