La frataro (Sangho).

Dum ke omna homo kun forta volo e perseverado povas atingar la skopo, la kalma pacema stando Nirvana, tamen esas tre desfacila por omni en mondala vivo pro sociala, familiala ed ekonomial devi parfacar la voyo. Por faciligar lo, Buddho institucis frataro, nomizita Sangho. Esis lore kustumala en India, ke filozofiala e religioza docisti fondis plu streta komunaji de homi, qui sequis lia maestro e propagis lua doktrino, quale anke Kristo facis kun sua dicipuli. La frataro Sangho esas simila a ordeno di monaki, ma kun granda diferi del Kristana monak-ordeni. La Buddhismo ne havas sacerdoti; la membri dil ordeno havas do nula autoritato sur la laiki, li nur explikas la doktrino ad ici, kande ici pregas li por lo. E mem en la ordeno ipsa ne existas superiori ed inferiori; nulu esas obligata obediar ad altru, nam la Buddhismo ne vizas la mortifiko dil mento, ma kontree lua fortigo e nedependeso. Ni ja vidis, ke Buddho jus ante lua morto refuzis institucar chefo dil frataro, ma referis la questionanti a la doktrino kom chefo. Nur la novici devas obediar a lia docanti, tam longe kam li esas novici. La membri dil frataro anke ne mustas submisar su a penitenci e mortifiki, nek a superflua privaci e tormenti; li devas observar nur tala precepti, qui helpas li atingar la skopo, la repozo dil anmo.
 

La membri dil frataro nomesas Bhikkhu en Pali, Bhikshu en Sanskrita, literale mendikisti, pro ke li vivas nur del donaji quin li recevas de la laiki. Ne esas permisita a li aceptar pekunio, nur manjaji e vestizi, ed on inkulkas a la laiki donar nur a ta membri dil frataro qui meritas donaci pro lia pura vivo. On dicas mem en la santa libri, ke tale dicita Bhikkhu povas ankore esar mondumano, dum ke homo qua vivas en la mondo povas esar sur la nobla okopla voyo. On vidas do, ke la vesto ne facas vera Bhikkhu. En la santa libri on lektas: «Nek abstenado de fisho e karno, nek nudeso, nek tonsuro, nek mortifiko dil korpo, nek hara vesto, nek adoro a deo povas purigar homo, qua ankore esas dominacata da iluzioni.» (Aludo a Brahmanala uzadi). - «Ne to quo eniras la boko esas nepura, ma ofte to quo ekiras ol.» (Aludo a fastado, interdikto di certa manjaji, e. c.). - «Mondumano ed ermito ne esas diferanta, se la du vinkis l'egoismo; ma se la kordio esas katenizita da mala deziri, lore la extera signi di boneso nule utilesas.» - «Mem kande juveli ornas la korpo, la kordio povas dominacar mondala spirito, e la vesto di ermito ne protektas kontre karnala pensi.» - Hike sequas la generala devi di la laiki e membri dil frataro l'uni ad altri del ja mencionita Sigalovada-Suttam: «La laika adheranto devas respektar la membri dil frataro ed anke sacerdoti di altra religii, e helpar li per pensi, vorti ed agi. - La membro dil frataro devas retenar la laiki de malaji, exhortar li a lo bona, aceptar li afable, instruktar li pri la doktrino, explikar lia dubiti, e montrar a li la voyo al paco.»
 

Duktus ni tro fore citar la precepti por la membri dil frataro; li esas reguli quin la praktikado demonstris esar utila e helpiva por atingar la skopo. E mem ta precepti ne obligas la membri dum la tota vivo; se irgu trovas ke lu ne povas obediar li, o ke lu repentas adherir al frataro, lu esas tote libera livar ol e rikomencar lua antea vivo e profesiono; nulu desprizas pro to, nek la monaki, nek la laiki. En kelka landi, exemple Burma e Siam, esas mem kustumo, ke omnu, mem la princi, adheras al frataro dum kelka tempo por kustumeskar su vivar tamaniere e konocar bone la vivo di Bhikkhu, e per to lernar estimar li. La frataro existas ankore nun e konseque esas la maxim anciena ordeno dil mondo.
 
 

Buddho e sua doktrino
La vivo di Buddho
La doktrino (Dhammo)
La etiko (Silam)
La frataro (Sangho)
Kelka remarki generala