Boekbespreking Kim Sheridan: Animals and the Afterlife. Escondido: EnLighthouse Publishing, 2004. ISBN 0-9720613-0-4. Een ieder die zich buigt over een leven na de dood, stuit vroeg of laat op de vraag of een hiernamaals voorbehouden is aan mensen. De christelijke traditie beweert over het algemeen van wel; leden van andere diersoorten zouden weliswaar een ziel hebben, maar het zou steeds om een sterfelijke ziel gaan. Voor zover ik weet, is Kim Sheridan een van de voornaamste hedendaagse auteurs die hier serieus tegen ingaan. Ze doet dat aan de hand van de meest uiteenlopende spontane ervaringen die mensen na de dood van een geliefd huisdier hebben beleefd. Haar boek lijkt wat dit betreft sterk op het boek van de Guggenheims over spontane vormen van postuum contact met menselijke overledenen. Het is opmerkelijk hoeveel ervaringen er ook rond gestorven huisdieren worden gemeld, uiteenlopend van telepathische boodschappen en geestverschijningen tot verhalen over reincarnatie. De sympathieke auteur heeft ze overigens tegen de achtergrond van haar eigen belevenissen geplaatst, wat het boek extra levendig maakt. Hoofdstuk 7 is gewijd aan bijnadoodervaringen. Sheridan beweert dat dieren die tenauwernood aan de dood zijn ontsnapt soms een persoonlijkheidsverandering doormaken die doet denken aan de transformatie bij menselijke BDE-ers. Ze lijken een 'diepe vrede' uit te stralen en 'zijn veel liefdevoller dan voorheen, zelfs als ze daarvoor gedragsproblemen hadden.' Vervolgens besteedt ze aandacht aan BDE�s waarin overleden huisdieren een prominente rol spelen. Zoals de kat Obie van Shelley Nunemaker die vergezeld werd door 'mensen in witte gewaden' (blz. 89). Karen Young nam tijdens het overlijden van haar kat Strawberry Shortcake waar hoe deze geestelijk haar lichaam verliet. Ze zag hoe twee glimlachende mensen een deur openden 'met daarachter zonlicht en veel activiteit.' Strawberry ging hier doorheen nadat ze eerst nog even had omgekeken naar haar dode lichaam (blz. 194). Tracey Pollard uit Engeland kreeg vlak voordat haar paard Ella stierf een gedetailleerd panoramisch visioen van Ella's leven. 'Het duurde maar een moment maar ze voelde dat zowel Ella als zijzelf dit meemaakten. Het was bijzonder ontroerend.' (blz. 334). E�n van de meest indrukwekkende ervaringen vind ik het geval van Daisy (blz. 223). Daisy was een waakhond die bijna altijd aan de ketting lag en zwaar verwaarloosd werd. Toen haar eigenaar op reis ging, vroeg hij Regina Fetrat om een tijdje op Daisy te passen. Regina deed haar in bad en bezorgde haar allerlei leuke ervaringen. Jaren later, toen Regina allang geen contact meer met Daisy of haar baas had, droomde ze dat de hond haar bedankte voor die bijzondere tijd. Een week later voelde Regina de drang om haar eigenaar te bellen. Die vertelde de vrouw dat Daisy de week tevoren was overleden. Animals and the Afterlife tilt het controversiele onderwerp van een onsterfelijke dierlijke ziel op een hoger niveau door de grondige, intelligente aanpak van de auteur. Kim Sheridan pleit voor de notie van het overleven van een individuele dierlijke ziel (in plaats van een onpersoonlijke versmelting met een soort groepsziel). In de laatste hoofdstukken onderzoekt zij bovendien welke algemenere gevolgen haar bevindingen hebben voor ons beeld van dieren. Ze behandelt ook nog enkele opmerkelijke resultaten uit de reguliere dierpsychologie en pleit voor een respectvolle houding tegenover dieren, die zich o.a. uit in een vegetarische leefwijze. Warm aanbevolen! Titus Rivas Deze recensie werd in 2005 gepubliceerd in Terugkeer van Stichting Merkawah, jaargang 16, nummer 3, herfst 2005, 28-29.