Boekbespreking Joanne Klink. Frueher als ich groß war: Reinkarnationserinnerungen von Kindern. Grafing: Aquamarin Verlag, 2004. ISBN 3-89427-024-1. Het boek Vroeger toen ik groot was van de christelijke theologe Dr. Joanne Klink is een klassieker binnen de Nederlandse literatuur over reïncarnatie en preexistentie. Ik heb me er al meer dan eens over verbaasd dat het boek nog niet vertaald is in het Engels. Het is hoe dan ook verheugend dat er nu een Duitse vertaling van bestaat, die ook geschikt is voor Nederlanders die Duits lezen en geen exemplaar van de oorspronkelijke uitgave op de kop kunnen tikken. Joanne Klink bedient zich van brieven van ouders, afgewisseld met interviews met diverse deskundigen en eigen beschouwingen, om te onderbouwen dat een pasgeboren kind spiritueel gezien geen onbeschreven blad is. Kinderen beschikken vaak nog over bewuste kennis van een geestelijke wereld en van vorige levens. Ze pleit dan ook voor een radicale verandering in onze visie op kinderen, die ook doorwerkt in de pedagogiek en ons algemene mensbeeld. De auteur wijst bovendien op de grote overeenkomsten tussen herinneringen aan een vóórbestaan en bijnadoodervaringen. Ze vermeldt bijvoorbeeld de spontane uitspraken van een vierjarige jongen over een wereld voor zijn geboorte: 'In dat land schijnt de zon altijd. In dat land is alles wit, in dat land is altijd licht.' (blz. 56). Ook besteedt ze uiteraard veel aandacht aan reïncarnatieherinneringen, zoals van een driejarige Nederlandse jongen die spontaan begon over de tijd dat hij 'een pappa' was. De jongen beweerde dat hij twee zoons had gehad en altijd met de auto naar zijn werk was gegaan. Op een dag had hij achter het stuur zitten roken en er was een sigaret op de grond gevallen. Toen hij de sigaret had opgeraapt, was hij in de buurt van een molen tegen een zandhoop bij een muur gereden. De auto was over de kop gegaan en hij was op slag dood, waarna hij bij zijn huidige familie was beland (blz. 121-122). Dergelijke Nederlandse gevallen van kinderen met herinneringen aan vorige levens of aan een spirituele preëxistentie zijn inmiddels ook bestudeerd door Stichting Athanasia. Als theologe pleit Joanne Klink voor openheid tegenover wetenschappelijke ontdekkingen zoals reïncarnatie, ook als die niet met zoveel woorden vermeld staan in de bijbel. Het boek wordt afgesloten met een boeiende spirituele vertelling voor kinderen. Een klein minpuntje aan dit werk is dat Dr. Klink soms wel erg gemakkelijk aanneemt dat concrete uitspraken van kinderen werkelijk verwijzen naar spirituele kennis. Onderzoek wijst bijvoorbeeld uit dat vooral jonge kinderen betrouwbare bewuste herinneringen aan vorige levens vertonen, zodat het van belang is om te weten hoe oud de geciteerde kinderen waren. Helaas laat ze in nogal wat gevallen de leeftijd van een kind onvermeld, zodat we als lezer niet kunnen inschatten of het om opmerkelijke uitspraken van een kleuter of doorsneefantasieën van een ouder kind gaat. Dat neemt echter niet weg dat geen enkele serieuze onderzoeker om dit belangrijke boek heen kan. Je kunt van Joanne Klink vinden dat ze af en toe een beetje naief en goedgelovig te werk gaat, maar het is onverantwoord om . haar bijdragen zomaar te negeren. Titus Rivas Deze recensie werd in 2005 geplaatst in Terugkeer, jaargang 16, nummer 1, blz. 27.