Boekbespreking Guy-Lyon Playfair. Tweeling-telepathie (vertaald uit het Engels). Deventer: Ankh-Hermes, 2004. ISBN 90-202-8349-9. De Britse onderzoeker en auteur Guy Lyon Playfair stelt dat er drie soorten emotionele banden bestaan waarvan je mag verwachten dat ze extra geschikt zijn voor het optreden van telepathie in een natuurlijke setting. Dit zijn de relatie tussen moeders en kinderen, bestudeerd door o.a. Berthold E. Schwartz, de relatie tussen honden en hun baasjes, onderzocht door Rupert Sheldrake, en telepathie tussen tweelingen, het onderwerp van Playfairs nieuwste boek. Tweeling-telepathie is nog maar zeer weinig onderzocht en daarbij lijkt vooral het experimentele onderzoek niet goed opgezet, dat wil zeggen dat men te weinig rekening heeft gehouden met de omstandigheden waaronder telepathie van nature optreedt tussen tweelingen. De auteur noemt in positieve zin onder andere een Spaans naturalistisch onderzoek uit de jaren '70 naar de vierjarige tweeling Silvia en Marta Landa en een survey van Mary Rosambeau uit de jaren '80. Guy Lyon Playfair verzamelde zelf veel nieuwe spontane telepathische ervaringen van tweelingen. Deze treden uiteraard op in de vorm van indrukken over de gemoedstoestand en gedachten van de ander. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan de notie dat de ander in gevaar verkeert, maar ook aan het oppikken van kennis tijdens een proefwerk op school, zodat leraren denken dat er sprake is van fraude. Maar telepathie tussen tweelingen lijkt ook op te treden in de vorm van lichamelijke gewaarwordingen en zelfs fysieke effecten die doen denken aan het verschijnsel verzien tussen aankomende moeders en hun ongeboren vruchten, zoals in kaart gebracht door Ian Stevenson. Nog een stap verder gaat het zogeheten Casablanca-effect dat er op neerkomt dat tweelingen (volkomen los van elkaar) rond hetzelfde moment blootgesteld worden aan sterk overeenkomende gebeurtenissen, zoals ongelukken. Op basis van de literatuur en zijn eigen collectie concludeert Playfair dat met je name tussen extraverte identieke tweelingen met een relatief laag IQ veel telepathische ervaringen mag verwachten. Algemener zou ongeveer 30 tot 40% van alle banden tussen tweelingen bevorderlijk zijn voor telepathisch contact. De auteur onderstreept dat er alle reden is om het bestaan van telepathie bewezen te achten en maakt een uitstapje naar de kernfysica en fysiologie als een soort analogie voor zijn eigen ideeen. Hij doet dit steeds onderhoudend en met een smakelijke dosis ironie. Het is zeker te hopen dat tweeling-telepathie naar aanleiding van Playfairs boek veel meer aandacht krijgt dan in de afgelopen eeuw gebeurd is. Titus Rivas