Wat is ’n heraldiese wapen?
HOEKOM het mense begin om tekens op hulle skilde en ander stukke militęre toerusting te dra?
Daar is verskeie moontlike redes, en dis waarskynlik dat die werklike oorspronge bietjie duister is – al is heelwat in onlangse jare uitgevind is.
Maar die beste voorstelling aan die wapenkunde is miskien die verhaal wat deur sir Iain Moncreiffe[1] en Don Pottinger[2] in hul boek Simple Heraldry,[3] met enkele woorde en oulike tekenings vertel word. Die storie lui (volgens my vertaling):
“’n Man in volle harnas was onuitkenbaar.
“Dus het elke man ’n kenmerkende oorkleed oor sy pantsering gedra, waaraan hy uitgeken kon word. In Engels is dit toe sy ‘coat of arms’ genoem.
“Hierdie wapen het op sy banier, skild en perdekombers verskyn, sowel as op sy oorkleed.–
“En is ook in die siviele lewe gedra.
“Aangesien twee mans in dieselfde streek nie presies dieselfde wapen kon dra nie, is hierdie wapen binnekort apart gebruik as persoonlike simbool – en veral om die eienaar se besittings te merk, aangesien min mense in daardie dae kon lees nie. So ’n wapen is gewoonlik op ’n skild getoon.
“’n Persoonlike helmteken van ligte hout of gekookte leer is dan ook – soos ’n hanekam – bo-op die helm gedra.
“Onder die helmteken het ’n sydoek afgehang om die son van die agterkant van die pantsering af te hou.
“Hierdie dekkleed is met ’n wrong van gedraaide sy op sy plek gehou.
“Sommige magtige here het in plaas van die wrong ’n hermelyngevoerde mus of ’n helmkroon gedra.
“Die helm, helmteken en dekkleed word gewoonlik bo die skild aangetoon.
“Saam met ’n wapenspreuk of leuse by, op ’n lint, vorm dit die normale heraldiese vertoon (in Engels ’n ‘achievement’ genoem) van ’n gewone heer.”
Om verder te lees oor heraldiese simbole en die vertoon daarvan, kliek hier.
