Structureel overzicht van het fort.

1: Linkse halve caponnière. Hiervan is het voorgebouw ingestort met het bombardement van 1914. Het restant van de gang bevat heden ten dage een ontelbaar gasmaskers. De oude geschutskoepel en artillerieklok bestaan nog, doch de bovenbouw is verwijderd en het geheel is in slechte staat. De onderbouw van de geschutskoepel wordt door vleermuizen benut als overwinteringsplaats.

2: Hoofdfrontgebouw en ingang naar de grote caponnière. Het hoofdfront gebouw is deels ingestort in 1914 en de caponière is gans vernietigd, vermoedelijk door een ontploffing van het kruitmagazijn. Een deel der gesneuvelden ligt hier begraven en boven op het gebouw staat het herdenkingmonument.

3: Rechtse halve caponnière. Het voorgebouw en verbindingsgang naar het officieren paviljoen is nog bestaande, de geschutsgang zelf is ook ingestort en ook hier zijn een deel van de gesneuvelden begraven onder het puin. In de kamers van het voorgebouw en de gang zelf liggen ook ontelbare gasmaskers opgeslagen.

4: Geschutskoepel. Dit deel van het fort is afgegraven om in de jaren 50 plaats te maken voor de heraanleg van de weg rond het fort. Hier werd ook een deel van de oude gracht gedempt, maar dankzij het inzicht van de verantwoordelijken is dit esthetisch uitgevoerd.

5: Hoofdingang en officieren paviljoen. De kamers in de wal werden tijdens het interbellum aangepast als schuilplaats tegen gasaanvallen. Het officieren paviljoen is nog bestaande, zij het in zeer slechte toestand door verwaarlozing en vandalisme.

6: Keelcaponnière. Dit deel is afgebroken door de civiele bescherming, om via de tweede toegangstunnel een betere toegang te verlenen. Ook de tunnel werd hiervoor afgebroken. In het nog bestaande deel van de toegang naar de caponnière is vermoedelijk ook een heel deel puin gestort.

7: Geschutskoepel. Nog bestaande en in goede toestand. Door het regelmatig onder water lopen van dit deel, is het gevrijwaard van vandalisme.

8: Kazerne en ernaast gelegen gebouwen. De kazerne werd zwaar geraakt in 1914 en diende deels herbouwd te worden. Het nog oorspronkelijke deel werd tijdens de brand van 1992 zwaar beschadigd en een deel hiervan staat nu op instorten. Welke schade dat daardoor zal aangericht worden blijft een open vraag.

De verbindingsgangen tussen de halve caponnière en het hoofdfront gebouw (
1-2 en 3 op plan) zijn ook opgevuld met gasmaskers. Niet op plan aangeduid is de omringende gracht, welke vermoedelijk een deel munitie bevat. Naar gewoonte werd bij het leegmaken van de forten, op het einde van W.O. I en II, alles wat men niet kon meenemen in de grachten gedumpt. Wat er mogelijk in de grachten ligt blijft een open vraag, bij recente werken aan de gracht van fort Haasdonk werd een voorraad munitie/granaten gevonden.
Grondplan van het Fort van Walem
Foto's

INHOUD
Samenstelling: Mgr. Walter M.C. Walgraeve

Lay-out en copyright: Ordo Mysticus Militis Sancti Joannis Vzw.
   Domein Fort 3, B-2150 Borsbeek.

Met dank aan: Centrum voor Historische Documentatie van de Krijgsmacht.
  Dhr. Patrick De Wolf (
www.oocities.org/Pentagon/Camp/4403)
 
De Simon Stevinstichting, die d.m.v haar vele uitgaven een hele generatie van belangstellenden kennis heeft geschonken over de vesting Antwerpen en haar aspecten.
Onze bijzondere dank gaat ook uit, naar allen die geholpen hebben bij het samenbrengen van de hier beschreven informatie en zich inzetten voor het behoud van Walem fort als herdenkingsmonument.