ปลาหางนกยูง

    ปลาหางนกยูงมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Poecilia reticulata มีชื่อสามัญว่า Guppy อยู่ในครอบครัว Poecidae เป็นปลาออกลูก เป็นตัวและมีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกา ใต้แถบ เวเนซูเอลล่า หมู่เกาะคาริเบียนของประเทศบาร์บาโดสและ ในแถบลุ่ม น้ำอเมซอน ในธรรมชาติอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำจืด และ น้ำกร่อยที่เป็นแหล่งน้ำนิ่งจนถึงน้ำไหลเรื่อย ๆ ปลาตัวผู้มีขนาด 3 - 5 ซม. ตัวเมียมีขนาด 5 - 7 ซม. ปลาหางนกยูงที่นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม (Fancy Guppy) ซึ่งเป็นปลาที่ได้รับการคัด พันธุ์และปรับปรุงพันธุ์มาจากพันธุ์พื้นเมือง (Wild Guppy) ที่พบแพร่กระจายอยู่ในธรรมชาติ การเพาะพันธุ์ปลาหางนกยูง ในการเพาะพันธุ์ปลาหางนกยูง นอกเหนือจากวิธีการเพาะพันธุ์แล้ว วิธีการเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ การคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ และการอนุบาลลูกปลานับว่าเป็นปัจจัยที่ล้วนแต่มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนกว่ากัน ซึ่งจะได้กล่าวถึงปัจจัยต่าง ๆ ดังจะกล่าวต่อไปนี้ คือ

    การเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ปลาหางนกยูง เนื่องจากปลาหางนกยูงจะเจริญถึงวัยเจริญพันธุ์ เมื่อปลามีอายุเพียง 3 เดือนเท่านั้น เมื่อลูกปลาพอที่จะแยกเพศได้ (อายุประมาณ 1 - 1 1/2 เดือน) ควรเลี้ยงแยกเพศไว้เพื่อป้องกันไม่ให้ปลาผสมพันธุ์กันเอง น้ำที่ใช้เลี้ยง ควรเป็นน้ำสะอาดปราศจากคลอรีน มีความเป็นกรด-ด่าง (pH) 6.5 - 7.5 มีปริมาณออกซิเจนที่ละลายในน้ำ ไม่ต่ำกว่า 5 มก. ต่อ ลิตร ความกระด้างของน้ำ 75 - 100 มก. ต่อ ลิตร ความเป็นด่าง100 - 200มก. ต่อลิตรและ อุณหภูมิน้ำ 25 - 29 องศาเซลเซียส ควรมีน้ำไหลหมุนเวียนตลอดเวลา

    อาหารที่ใช้เลี้ยง ปลาหางนกยูงสามารถกินอาหารได้ทั้งพืชและสัตว์ (Omnivorous) ในการเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์จึงสามารถ ให้อาหารจำพวกสัตว์น้ำขนาดเล็ก เช่น ลูกน้ำ ไรแดง (Moina) ไรสีน้ำตาล (Artemia) หรือ หนอนแดง (Chironomus) หรือ อาจจะเลี้ยงด้วยอาหารสำเร็จรูป ที่มีปริมาณโปรตีนไม่ต่ำกว่า 40 % อาหารสดก่อนให้ทุกครั้งควรฆ่าเชื้อโรคที่ติดมากับ อาหาร โดยควรแช่อาหารในด่างทับทิมเข้มข้น 500 - 1,000 ส่วนในล้านส่วน (0.5 - 1.0 กรัม ต่อ น้ำ 1 ลิตร) เป็นเวลา ประมาณ 10 - 20 วินาที ปริมาณอาหารสดควรให้วันละ 10 % ของน้ำหนักตัว หรือให้กินแต่พออิ่ม ส่วนอาหารแห้ง ควรให้วันละ 2 - 4 % ของน้ำหนักตัวปลา โดยให้อาหารวันละ 2 ครั้ง ในตอนเช้าและเย็น ส่วนการถ่ายเทน้ำควรจะทำ ทุกวัน โดยดูดน้ำในตู้ออกวันละประมาณ 1/4 ของปริมาณน้ำในตู้ แล้วเติมน้ำให้เท่าระดับเดิม การคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ ในการคัดเลือกปลาเพศผู้และเพศเมีย เพื่อทำการผสมพันธุ์ควรเลือกปลาที่มีอายุ 3 เดือนขึ้นไป

มีลักษณะลำตัวมีขนาดใหญ่ หนาสมส่วน ไม่คดงอ โคนหางใหญ่แข็งแรง ครีบสมบูรณ์ ครีบหางใหญ่ พริ้วหนา แข็งแรงสมบูรณ์ไม่ฉีกขาด รูปร่างได้สัดส่วน แข็งแรง ว่ายน้ำปราดเรียว มีสีและสวดลายสวยงาม Half black blue Guppies เพศผู้ และ เพศเมีย เพศผู้จะมีลักษณะต่างจากเพศเมียที่อวัยวะในการสืบพันธุ์ เรียกว่า gonopodium ซึ่งดัดแปลงมาจากครีบก้น ปลาเพศผู้และเพศเมียควรมีลักษณะสีและลวดลายที่เหมือนกัน หรือคล้ายกันมากที่สุด เพื่อให้ได้ลูกปลาที่มีลักษณะไม่แปรปรวนมาก ในการผสมพันธุ์หากจำเป็นต้องเก็บลูกปลาที่เพาะได้ไว้เป็นพ่อแม่พันธุ์ ในครั้งต่อไป ควรหาพ่อแม่ปลาจากแหล่งอื่นมาผสมบ้าง เพื่อป้องกันปัญหาที่เกิดจากการผสมเลือดชิด (Inbreeding) ซึ่งจะเป็นสาเหตุให้ลูกปลาในรุ่นต่อ ๆ ไป มีความอ่อนแอและอัตรารอดต่ำ เนื่องจากลักษณะด้อย (Recessive) ที่ปรากฏในยีน ลักษณะเด่นที่ใช้ในการปรับปรุงพันธุ์เพื่อให้ได้สายพันธุ์ใหม่ ๆ คือ ลักษณะสีและลวดลายบนลำตัว ลวดลายบนครีบหางและรูปแบบของครีบหาง ซึ่งในการเรียกสายพันธุ์ต่าง ๆ จะถูกตั้งชื่อตามลักษณะดังกล่าว (ตารางที่ 1) การเพาะเลี้ยงปลาหางนกยูง

1. เตรียมบ่อซีเมนต์ขนาด 1 - 4 ตรม. ระดับน้ำลึก 30 - 50 ซม. ใส่พุ่มเชือกฟาง ตระกร้า หรือ ฝาชี เพื่อให้ลูกปลาใช้เป็นที่ปลาหลบซ่อน

2. นำพ่อแม่ปลาสายพันธุ์เดียวกัน ปล่อยรวมกันในอัตรา 120 - 180 ตัว / ลบ.ม. ในสัดส่วน เพศผู้ : เพศเมีย เท่ากับ 1 : 3 หรือ 1 : 4 ระหว่างการเพาะพันธุ์ให้ไรแดงเป็นอาหารในตอนเช้า และให้ อาหารสำเร็จรูปในตอนเย็น ปลาเพศเมียที่ได้รับการผสมแล้วจะเห็นเป็นสุดสีดำบริเวณท้อง

3. หลังจากพ่อแม่ปลาได้รับการผสมพันธุ์ประมาณ 26 - 28 วัน จะมีลูกปลาวัยอ่อนเกิดขึ้นและหลบซ่อนอยู่ตามวัสดุที่ใส่ไว้ในบ่อ ให้รวบรวมลูกปลาออกทุกวัน สะสมไว้ในบ่ออนุบาล ประมาณ 4 - 5 วัน/บ่อ เพื่อให้ลูกปลามีขนาดใกล้เคียงกัน โดยปล่อยลูกปลาในอัตราความหนาแน่น 140 - 300 ตัว / ลบ.ม. ในระยะแรกให้ไรแดงเป็นอาหาร ในตอนเช้าและเย็นทุกวันเป็นระยะเวลา 2 สัปดาห์ หลังจากนั้นจึงให้อาหารสำเร็จรูป จนกระทั่งลูกปลามีอายุประมาณ 3 สัปดาห์ ซึ่งเป็นระยะที่เริ่มแยกเพศได้ โดยปลาเพศเมีย สังเกตุจุดสีดำบริเวณรูเปิด ช่องท้อง ส่วนปลาเพศผู้ เมื่อมองจากด้านบนมีรูปร่างเรียวยาวกว่าเพศเมีย

4. คัดขนาดและแยกเพศปลา นำไปแยกเลี้ยงในบ่ออัตรา 200 - 300 ตัว / ลบ.ม. ให้กินไรแดงเป็นอาหารในตอนเช้าส่วนตอนกลางวันและตอนเย็นให้กินอาหารสำเร็จรูป เลี้ยงเป็นระยะเวลา 3 - 4 เดือน สามารถจำหน่ายได้ ควรคัดเลือกปลาที่แข็งแรงสมบูรณ์เพื่อนำเตรียมไว้เป็นพ่อแม่พันธุ์ต่อไป

กลับหน้าแรก