Bilal (Biko) Dervisevic (1910-1987) Dervis (Deko) Dervisevic (1907-1981)
			Bosnjacko-Turska vojska cuva granice Sandzaka od stalnih upada Crnogoraca (nazalost nismo mogli pronaci slike brace Dervisevic)
	Na dan proglasenja MNVS (Muslimanskog nacionalnog vijeca Sandzaka), gradjani Novog Pazara posmrtno su rehabilitovali komandanta odbrane ovog grada iz Drugog svijetskog rata - Acifa-efendiju Hadziahmetovica. U gradu se osjecala svecana atmosvera i Pazarci koji su preziveli Drugi svijetski rat evocirali su uspomene na dogadjaje vezane za ovog mudrog i hrabrog covjeka koji je sacuvao stanovnistvo ovog kraja od cetnka. Mladji narod je sa uzbudjenjem slusao price starijih ljudi koji 45 godina nisu smeli spomenuti ime covjeka kojeg su komunisti proglasili narodnim izdajnikom. Medjutim, sandzacki Muslimani su siti komunistickih lazi i prevara i ovaj potez MNVS-a oni su osjetili kao dugo ocekivanu potrebu. U svim tim pricama oko odbrane Novog Pazara i oko Acifa-efendije bila su nezaobilazna imena brace Dresevic. Ova dva brata, Biko i Deko Dresevic su uz Acif-efendiju, Sabana Poluzu, Dzemaila Konicanina bili najsvetljiviji likovi odbrane ovog grada. Braca Dresevic su rodjeni u selu Bobovik, stariji Deko 1907., a mladji Biko 1910. godine. Za njih je pazarska carsija cula u jesen 1940. kada su zbog tuce sa zandarima bili uhapseni i kada su, nakon kraceg vrijemena, pobjegli iz zatvora i odmetnuli se u komitu. Medjutim, nakon poziva Acifa-efendije, braca Dresevic se u maju 1941. vracaju u Pazar gdje su im Pazarci, kod Camil-aginog hana (na Vrh carsije) priredili topao docek. Rat su docekali kao 30-godisnjaci, ljudi u najvecoj fizickoj snazi. Dolaskom Nijemaca u Pazar, Biko postaje komandant Suc-policije i pod svojom komandom ima 120 vojnika koje je odlikovala cvrsta disciplina i velika efikasnost na terenu. Policija je formirana krajem 1943. Prije zauzimanja komandnih mjesta u njoj, braca Dresevic su se dokazali u odbrani Pazara i njegovoj deblokadi i kontranapadu kojeg su izvele zaduzene bosnjacko-albanske snage 16. i 17. novembra 1941. I dok su se Muslimani na jednoj strani borili da sacuvaju civilno stanovnistvo od cetnickog genocida, na drugoj strani poznati komunista Rifat Burdzevic sa svojim saradnicima pokusavaju formirati komunisticku celiju u ovom gradu. Sluteci da bi to moglo podvojiti i oslabiti muslimanski narod, Biko i Deko razbijaju komunisticku organizaciju, a njene pripadnike hapse. Medju Muslimanima novopazarsko-tutinskog kraja postoji jedan broj ljudi koji zamjeraju braci Dresevic da su bili cvrstorukasi i da su bili nemilosrdni u obracunu sa Muslimanima-komunistama. Zamjeraju im i zbog ubistva brace Hamzagic iz Tutina, koji su uzivali veliki ugled u ovom gradu. Drugi veliki podvig koji su braca Dresevic napravili bila je pobjeda koju su njihovi borci izvojevali protiv partizana na planini Jarut u oktobru 1944. godine. Biko i Deko su odrzali tijesnu vezu sa komandantima Muslimanske milicije u drugim dijelovima Sandzaka: sa Sulejmanom hodzom Pacarizom, Hasanom Zvizdicem, Dzemailom Konicaninom. Oni su Muslimani Pesterske visoravni i Limske doline, nosili su oruzije i municiju kako bi ih osposobili za borbu protiv srpsko-crnogorskih cetnika. Tako komanda sandzackih cetnickih odreda, koja se nalazila u Novoj Varosi, 16. aprila 1942. obavjestava Milana Nedica pod strogo poverljivom da "Muslimani u Sandzaku dobijaju oruzije iz Albanije i Novog Pazara". Krajem 1944. na vecini evropskih frontova Nijemci dozivljavaju poraze, a partizanske jedinice u Sandzaku pocinju izvoditi uspjesne ofanzivne akcije. Logicno je bilo ocekivati da ce i jedinice Muslimanske milicije dozivjeti raspad. Medjutim, Biko i Deko, kao i vecina komandanata sandzackih muslimanskih milicija pruzaju partizanima grcevit otpor. Zadnji organizovani otpor koji su pruzili partizanima bio je na planini Janut nedaleko od Tutina oktobra 1944. Pod uticajem propagande, ispred boraca sedme Crnogorske brigade bezalo je stanovnistvo Pesteri cija su sela opusela. Pester je krajem oktobra 1944. bila u rukama sedme Crnogorske brigade. U poslednjem ocajnickom pokusaju snage Muslimanske milicije i SS jedinice privremeno su potisnule partizane. Tim snagama su komandovali Biko Dresevic i Murat Lotinac. Oni su uspjeli da opkole borce Prvog bataljona sedme Crnogoske brigade u sumama Jaruta 3. oktobra 1944. Partizani nisu ocekivali napad. Ulogorili su se na proplanku sela Ramoseva. Tu su i zanocili, nesluteci da jake protivnicke snage zatvaraju obruc oko njih. Pred zoru je nastala opsta borba, cesto prsa u prsa, a najveci okrsaji su bili u selu Gurdijelju. U tim borbama - jedinice Bika Dresevica i Murata Lotinca su imale 65 mrtvih, a borci sedme Crnogorske brigade 15 mrtvih i 15 ranjenih. Prezivjeli ucesnici bitke na Jarutu, pripadnici Bikove milicije, tvrde da je broj mrtvih na partizanskoj strani bio neuporedljivo veci. Tako danas junak iz sela Melaje, inace ucesnik jarutske bitke, tvrdi da je on sa svojom grupom likvidirao nocu bez ispaljenog metka deset partizana, a da su u jutranim satima iznenadjeni i pospani partizani "padali ko snoplje". Pa ipak ni ova pobjeda na planini Jarut nije mogla spasiti Muslimansku miliciju od skore propasti. Partizani su nadirali sa svih strana nizuci pobjede sirom Srbije i Bosne. Dojucerasnji cetnici, videvsi da ce izgubiti rat, pridruzuju se partizanima. Imali su zajednicki cilj - neutralisati Muslimansku miliciju, a njene komandante, ako je moguce, zive pohvatati. U napadu na Novi Pazar 26. novembra 1944., ucestvuju sedma partizanska brigada, dva bataljona Ibarskog partizanskog odreda, deveta bugarska artiljerijska brigada i golijska partizanska ceta. Ove jedinice su prosle prema Novom Pazaru iz pravca grada Raske i Kosovske Mitrovice. Ostao je jedino slobodan izlaz ka selu Vidovo. Poslije zestokih okrsaja njemacki vojnici i pripadnici Muslimanske milicije poceli su da se povlace u pravcu sela Vidovo, Vojnice, Pozega, zatim obroncima planine Ninaje. Na ovom podruciju Biko i Deko su se jedno vrijme krili od partizanskih potjera (u blizini sela Bobovik nalaze se pecine poznate kao Vucije jame). Bracu Dresevic i jos dvojicu njihovih boraca krio je tri meseca i hranio Demir Kaljevic, jedan od bogatih ljudi tog kraja. Odatle se povlace Suhodolskom dolinom do Korita, da bi preko Kosova i Makedonije presli u Grcku. Braca Dresevic i ljudi koji su posli s njima, kretali su se nocu, a danju odmarali - kako bi izbjegli partizanske patrole. Uspjeli su da predju strme i opasne planine i pravcem Debar-Kicevo-Struga-Djevdjelija stignu u Grcku i dalje u Tursku, u Adapazar, grad na obali Crnog mora, u kojem zivi veliki broj Sandzaklija. U Adapazaru su Dresevici drzali kafe-cajdzinicu. Za njihove ratne podvige ubrzo se culo. Kao antikomunista, Biko se borio i u korejskom ratu (1950-1953), u kome su se Turska, SAD i snage Komonvelta borile u sastavu UN. Malo je poznato da je Biko, kao komandant Turskog odreda, uspio da sa svojim vojnicima prevede na Islam jedan broj Koreanaca. Biko se iz ovoga rata vratio kao junak s cinom kapetana. Na zahtev tadasnje komunisticke Jugoslavije da joj se braca Dresevic isporuce kao ratni zlocinci, turska Vlada je odgovorila negativno. Veliku pomoc u sprijecavanju deportacije brace Dresevic Jugoslaviji, pruzio je Hasan-aga Zvizdic, covjek koji je odbranio Sjenicu i Pestersku visoravan u proslom ratu. Jugoslovenska komunisticka Vlada ih je optuzivala da su odgovorni za mnoge zlocine koje su izvrsili na teritoriji novopazarsko-tutinskog kraja. Komunisti su pripadnike Muslimanske milicije ubijali i proganjali, dok su cetnike amnestirali i davali im cak visoke polozaje u novoj, posleratnoj komunistickoj vlasti. Biko i Deko su umrli u Adapazaru docekivsi duboku starost.
					nazad na pocetak