Hallo Laurien,
Ik heb gemerkt dat op je site alle leestekens worden verminkt. Ik heb er blijkbaar heel wat gebruikt. Denk je dat je daar iets aan kunt doen? Dan wordt het weer een beetje leesbaar. Ik zal ze voortaan maar zoveel mogelijk vermijden en alleen cursief gebruiken.
Het wordt wat ingewikkeld met de korte- en lange-termijn ik. Dat zijn natuurlijk alleen maar hulpjes om de mens een beetje te begrijpen. Net als het korte- en het lange-termijn geheugen. Alleen, hoe meer je ze gaat uitpluizen, hoe zelfstandiger ze worden. Het lijken nu wel twee dingen die je voor je op tafel kunt leggen. Dat lukt niet. Een mens is te ingewikkeld. Kti en lti zijn geen losse onderdelen. Het zijn maar icoontjes om de neigingen in een mens mee uit elkaar te houden. Zoiets als primair en secundair. En op zichzelf zijn ze dus niet goed of slecht. Maar ze werken wel tegenstrijdig. Dat is nu wat ik wilde zeggen. Kti en lti zijn tegenstrijdig! Dat komt omdat de menselijke situatie niet meer neutraal is. De mens is niet een neutraal wezen (een mens is niet los van de mensheid daar kom ik straks op terug). En zijn omgeving is ook niet neutraal. Daar ligt het probleem. We staan niet in een blanco omgeving. We leven in een wereld waar Goed en Kwaad als echt bestaande machten van buitenaf en van binnenuit invloed uitoefenen op de mens. En de mens(heid) heeft vanouds een koers uitgezet die de verkeerde kant op gaat, die flirt met het Kwaad. Nu zitten we met zijn allen in dat door de stroming voortgestuwde bootje richting waterval. De menselijke situatie is niet meer open. We gaan gewoon de foute kant op. De hele wereldgeschiedenis laat niets anders zien. Het gaat ook niet goed eindigen.
Kti en lti zijn dus niet goed of kwaad, maar sluiten aan op die goeie en kwaaie machten die zich dagelijks aan ons voorstellen. De neigingen van de korte-termijn ik zijn makkelijk, vlot, comfortabel, efficiënt, pragmatisch. Niks mis mee natuurlijk. Maar dat zijn nou wel net eigenschappen waar het Kwaad heel lekker mee kan werken. Bijvoorbeeld in de vorm van: snel oordelen, berekenend handelen, liegen om jezelf te redden, onmiddellijk toegeven aan je primaire gevoel, zoals woede, hartstocht, beledigd zijn, jaloezie, bijbedoelingen, opportunisme, vul verder maar in. Het Goede kan veel beter overweg met de lti. Denk maar aan: nader bekijken, tot tien tellen, consequenties overzien, beslissingen afwegen, bidden, een boze brief voor de vierde keer lezen, een eind gaan wandelen, bewust ruimte geven aan je verstand, ga maar door. Wie zo leeft zou ook ooit kunnen toekomen aan de maatstaven van Jezus: je vijand liefhebben, je andere wang toekeren, een ander hoger achten dan jezelf, etc. En nou komt het: ik beweer dat de neigingen van de kti het bij de mens in het algemeen op alle fronten winnen. En dat heeft onvermijdelijk tot gevolg dat het Kwaad in het mensenleven meer ruimte krijgt. Dat ligt dus niet aan kti en lti, maar aan de de bedorven werkelijkheid en de verloren positie van de mens.
Ik daag je uit Laurien. Een oefening in zelfkennis. Schrijf eens een maand lang al je grote en kleine reacties op die jij hebt tegenover wat iedereen met je doet, van je verlangt, tegen je zegt, of juist vergeet of negeert etc. En breng dan die reacties onder in kti en lti. Ik ben benieuwd.
Nu de verhouding individu mensheid, of persoonlijk - collectief. Je bent als mens zelfstandig. Dat klopt. Maar dat betekent niet dat je los bent van de mensheid. Dat is biologisch al onmogelijk, we komen allemaal uit elkaar voort. Je bent toch niet los van je ouders? Je hebt heel veel van hen in je. Niet alleen lijfelijk, lichaamskenmerken en zo. Maar ook psychisch, karaktertrekken, misschien intelligentie, muzikaliteit, intuïtie. Bovendien houd je van ze. Op een manier zoals je van niemand anders houdt. Daardoor beoordeel je ze anders dan willekeurig wie. Je bent milder tegenover hun fouten en dat is goed. Je bent bereid mede verantwoordelijkheid te dragen voor wat er thuis niet goed gaat. Jouw verbondenheid dwingt je tot solidariteit. Je bent dus op geen enkele wijze los van je ouders. Zelfs als je ze zou haten was dat nog steeds niet zo. Je komt uit ze en hoort bij ze. Daar kun je nooit meer iets aan veranderen. Die verbondenheid kun je accepteren of verwerpen, maar het feit verander je daar niet mee.
