จุดสิ้นสุดของราชวงศ์ผู้ครองนครแพร่.......
เวบไชต์นี้จัดทำขึ้นเพื่อรำลึกถึงการครบรอบ ๑๐๐ ปีเหตุการณ์เงี้ยวปล้นเมืองแพร่ กุศลใดที่ได้สร้างขึ้นแล้ว
ทั้งในอดีตและปัจจุบัน ขอถวายแด่เจ้าหลวงเมืองแพร่ผู้มีนามว่า
เจ้าพิริยวิไชย อุดรพิสัย วิบผารเดช บรมนฤเบศร์ สยามมิศร์ สุจริตภักดี
เจ้าผู้ครองนครแพร่องค์สุดท้าย เจ้าหลวงผู้ลิขิตให้ราชวงศ์แพร่ดำรงอยู่ได้ ๑๔๐ ปี นับตั้งแต่วันที่ ๑๕ พฤศจิกายน ๒๔๔๕ ราชวงศ์แพร่ได้สิ้นสุดลง การจากไปของเจ้าหลวงเมื่อวันที่ ๒๕ กันยายนก็ดี การจากไปของภรรยาและบุตรธิดาของเจ้าหลวงก็ดี ล้วนเป็นสติเตือนใจให้ชนทั้งหลายพึงระลึกไว้เสมอว่า สิ่งต่างๆในโลกนี้ไม่มีอะไรที่เป็นความสุขนิจนิรันดร์ กาลเวลาที่ผันเปลี่ยนไป ย่อมทำให้วัฎจักรของชีวิตหมุนผ่านไปเช่นกัน
ในอดีตนั้นตำนานพระบรมธาตุช่อแฮก็เคยกล่าวเตือนสติผู้เป็นใหญ่ในโกศัยนครเอาไว้ ว่าไม่ควรประมาทในลาภยศสมบัติ ท้ายธรรมตำนานพระธาตุช่อแฮทุกฉบับมักกล่าวถึงเมืองแพร่ฏีกาสุโข เพื่อสอนให้ผู้ปกครองทราบว่าความสุขที่แท้จริงนั้นคืออะไร
ไม่มีสิ่งใดยั่งยืนในคำกล่าวของพระพุทธองค์ รอยประวัติศาสตร์ที่ซ้ำกันอยู่เรื่อยไปนี้ จะหยุดลงที่ตรงใด ไม่อาจมีใครกำหนดได้ นอกจากผู้ที่เผชิญกับวิบากกรรมนั้นแล้วนำมาตรึกตรอง คิดพิจารณาดูให้ถ้วนถี่ ...... ประวัติศาสตร์จะเป็นสิ่งที่คอยเตือนสติเราตลอดเวลาไม่ให้ทำผิดพลาดอีก
ในอดีตเจ้าฟ้าหลวงชายแก้วตนประเสริฐผู้เป็นใหญ่ในเมืองลคอนเคยสั่งสอนลูกทั้งมวลว่า อย่าได้ฟังคำยุยงสนส่อของท้าวพระยาเสนาอามาตย์แก้วหาญไพร่ไท ให้ได้มีคำวิวาทผิดเถียงกัน อย่าได้ฆ่าฟันบั่นแทงกัน จักคิดเยี่ยงใดให้เป็นดั่งใจเดียวกัน อย่าให้เห็นผู้อื่นดีเหลือกว่าพี่กว่าน้อง ราชสมบัติทั้งมวลอย่าให้เห็นว่าเป็นของกูของมึง ผู้ใดถึงฐานันดรสุขก็ให้หอบหุ้มพากันไปได้ด้วยกัน อย่าให้ทอดละกัน พี่ท่าวก็ให้น้องปกพี่ตกก็ให้น้องช่วย หากพากันไม่ฟังคำพ่อแม่สอนไว้ดีแล้ว ก็จะพากันวินาศสิบหาย คำสอนนี้เป็นคำสอนที่อนุชนรุ่นหลังพึงใส่ใจ ดังความเสื่อมของราชวงศ์เจ้าผู้ครองนครแพร่ ที่ท้ายสุดแล้ว เจ้าหลวง เจ้าอุปราช เจ้าราชวงศ์ เจ้าราชบุตร เมืองแพร่ ต่างก็ตกไปสิ้นชีวิตเสีย ณ เมืองอื่น ไปกันคนละทิศละทาง แม้กระดูกเพียงชิ้นเดียว กู่บรรจุอัฐิให้ลูกหลานรุ่นหลังได้รำลึกถึง ก็ไม่เหลือไว้ให้เห็น
...........เทพวงษ์น้อย บุญหน้อยตอยเตี๋ยว เมืองแป้เมืองเดียว เหลียวฮบพระเจ้า...........ทิ้งไว้เสียแต่ความว่างเปล่าต่อไป
จารึกไว้ให้ลูกหลานเหลนได้ทราบถึง
ธรรมเนียมปฏิบัติของเจ้านายฝ่ายเหนือ
ราชสกุลแพร่ในอดีต
