Wat is techno?

In dit hoofdstuk ga ik verduidelijken voor wat 'techno' eigenlijk staat. Het is niet gemakkelijk een eenduidige definitie te geven van technomuziek daar vele artiesten en platenfirma's hun muziek zelf benoemen. Na onderzoek bleek dat er vaak evenveel definities van techno bestaan als er meningen zijn.

Inhoud:

1. Technische en muzikale kenmerken,, 1.1 Tempo,, 1.2 Baslijn,, 1.3 Drum, 1.4 Bijkomende kenmerken
2. Definities,, 2.1 Veel meningen, evenveel definities,, 2.2 Eigen omschrijving
3. Het verschil tussen techno en house, 3.1 Ontstaan van de housemuziek,,
3.2 De oorsprong van de term 'house', 3.3 Gelijkenissen met technomuziek,
3.4 Verschillen met technomuziek, 3.5 Techno stilaan aanvaard door rockpubliek, house niet

1. Technische en muzikale kenmerken

1.1 Tempo

Er wordt aangenomen dat het aantal beats per minute van een technonummer schommelt rond de 120 BPM . Wat opvalt is dat tempowijzigingen binnen een nummer zelden voorkomen.
Naarmate techno evolueerde, veranderde ook de snelheid. Toen de Belgische producer CJ Bolland in 1991 het nummer 'Horsepower' uitbracht werden voor het eerst snelheden van 140 BPM bereikt. Wanneer men nu over techno spreekt, heeft men het meermaals over een tempo van 140 BPM.

1.2 Baslijn

Een tweede belangrijk kenmerk van techno is de baslijn.
Voor technopionier Juan Atkins is de baslijn het belangrijkste in een dance plaat. Ook DJ / producer Kevin Saunderson begint meestal met het programmeren van een basgeluid bij het maken van technonummers.
De baslijn is dus wel degelijk belangrijk voor een technonummer. Net zoals bij rockmuziek treedt de baslijn niet op de voorgrond, maar het geeft het nummer een vollere klank. Neem de baslijn weg en het nummer verliest veel van zijn capaciteiten.
Het dance basinstrument bij uitstek werd de Roland TB-303 Bass Line . Zijn raspend, schrapend geluid was het essentiële ingrediënt van het acid techno geluid, en zelfs vandaag de dag is het nog populair en verschijnt het op honderden nieuwe platen.

1.3 Drum

De drums in technomuziek worden hoofdzakelijk voor hun rekening genomen door drumcomputers. Naast de alomtegenwoordige basdrum bezit zo'n drumcomputer ook nog andere geluiden, die frequent in technonummers worden gebruikt, zoals 'claps'(handgeklap), snaardrum, cimbalen,… Op gebied van drummachines waren er 2 modellen die kunnen gezien worden als archetypische dance drummachines: de Roland TR-808 en de Roland TR-909 . Deze worden trouwens nu nog altijd gebruikt.
Het ritme van de basdrum is dominant aanwezig in een technonummer. De klemtoon ligt veeleer op het ritme dan op de melodie. Net zoals house steunt techno op het regelmatige vierkwartsritme van de basdrum. Het voor rockmuziek essentiële onderscheid tussen sterke (1ste en 3de) en zwakke (2de en 4de) tijden verdwijnt. Elke tijd wordt benadrukt door de basdrum.

naar top

1.4 Bijkomende kenmerken

A) Afwezigheid van zang

Vaak is er helemaal geen sprake van zang. Als er al gezongen fragmenten in technonummers zitten, bestaan deze uit enkele woorden die regelmatig herhaald worden (samples ).

B) Structuur

De klassieke songstructuur (met o.a. het refrein), die zo kenmerkend is voor rock en pop, is meestal afwezig. Dat is de reden waarom men in het kader van elektronische muziek veeleer over 'tracks' (nummers) dan over 'songs' (liedjes) spreekt.

C) Elektronica

De muziek wordt met elektronische instrumenten gemaakt, er is bijna een complete afwezigheid van akoestische instrumenten. Verschillende elektronische instrumenten worden op elkaar aangesloten en computergestuurd.

D) Dansbaar

Net zoals house en andere vormen die onder de gemeenschappelijke noemer 'dance muziek' verzameld worden, is techno zeer dansbaar. Techno wordt dan ook gezien als elektronische dansmuziek.
Technomuziek is gericht op de dansvloer en wordt vooral in clubs gedraaid. Dankzij het 4/4-ritme en de harde beats is het makkelijk om er op te dansen. Het dansen op technomuziek bestaat niet uit vooraf bepaalde uitingen. Iedereen geeft er zijn eigen interpretatie aan. Het komt er eigenlijk op aan om met armen en benen te bewegen in het ritme van de luide basdrum.

E) Mondiaal fenomeen

Technomuziek is ontstaan in Detroit, maar kwam al snel naar Europa via Groot-Brittannië en werd tegelijkertijd verspreid over de hele wereld, het groeide uit tot een mondiaal fenomeen.
Omdat techno over de gehele wereld hetzelfde gevoel geeft. De muziek is het voornaamst door de afwezigheid van zang, waardoor de teksten ondergeschikt zijn. Men kent hier dus geen taalbarrières.

naar top

2. Definities

2.1 Veel meningen, evenveel definities

Op zoek gaan naar de ultieme, alles overkoepelende definitie van technomuziek is quasi onmogelijk. Iedereen geeft zijn eigen definitie aan technomuziek.
Toch zijn er in de verschillende definities een aantal kenmerken te onderscheiden die meermaals voorkomen:
- "Op percussie gebaseerde elektronische dansmuziek, gekarakteriseerd door drumbeats en baslijnen."
- "Techno is the new music of the motor city, a highly synthesized form of modern dance music made in basement studios by Detroit's new underground producers."
- DJ / producer Jeff Mills: "If you hear something that you'd never expect to hear - that's techno. If you hear something that kind of sounds like you've heard it before, then it's not techno."
- Derrick May: "It's like George Clinton and Kraftwerk stuck in an elavator with only a sequencer to keep them company."
- T-Quest: "Techno is elektronische dansmuziek, gericht op de clubs. Iedereen geeft er zijn eigen definitie van."
- "Herhaling van beats aan een rato van 140 BPM. Muziek waar je niet op kan stilstaan en automatisch overgaat tot dansen. Mengeling van verschillende muzikale kleuren."
- Corvin Dalek: "Unlimited and as creative as music technology developes, presenting pounding percussion driven with energetic industrial strength harshness combined with electronically generated grooves and mind warping sequences."
- Charles Siegling: "Technologic and organic music."

2.2 Eigen omschrijving

Op basis van de technische en muzikale kenmerken die ik in 1. besproken heb en de verschillende definities in 2.1 tracht ik zelf een zo volledig mogelijk definitie te creëren.

Techno is dansmuziek tussen de 120 en de 140 BPM die ontstaan is in Detroit, gemaakt met elektronische instrumenten en gekenmerkt door baslijnen, weinig zang en een drum in vierkwartsritme.

Zoals ik al eerder vermeld heb is het onmogelijk 'dé definitie' te ontwerpen, daardoor zullen er altijd technonummers zijn die afwijken van deze definitie.

naar top

3 Het verschil tussen techno en house

3.1 Ontstaan van housemuziek

De wortels van housemuziek bevinden zich in de underground dance scène van New York, in de periode onmiddellijk na de disco-explosie. Maar vele technieken die housemuziek karakteriseren dateren van het begin van de jaren '70, zoals het gelijktijdig draaien van 2 verschillende platen om een nieuw geheel te creëren. Deze techniek kenmerkt ook technomuziek.
Algemeen wordt aangenomen dat Frankie Knuckles een van de eerste en belangrijkste DJ / producers was van housemuziek. Toen disco zijn hoogtepunt beleefde met de opening van de club 'Studio 54' in New York, verliet hij de stad en trok naar Chicago. Van 1977 tot 1983 was hij daar de vaste DJ van de legendarische Warehouse club.

3.2 De oorsprong van de term 'house'

De term 'house' zou afkomstig zijn van de 'Warehouse club' in Chicago.
Technopionier Juan Atkins daarentegen beschrijft de oorsprong van de term 'house' als volgt: "The word 'house' comes from a record that you only hear in a certain club. The dj's would search out an import that was as obscure as possible and that would be a 'house' record."

3.3 Gelijkenissen met technomuziek

Voor personen die niet vertrouwd zijn met dance muziek, bestaan er ogenschijnlijk geen verschillen tussen house en techno. Die zijn er wel, maar de hoofdkenmerken zijn toch grotendeels gelijk.
House wordt ook met elektronische instrumenten gemaakt. Het bevat baslijnen en een drum in vierkwartsritme en het is eveneens zeer dansbaar. House is ook een mondiaal fenomeen.

naar top

3.4 Verschillen met technomuziek

Toch zijn er een heleboel verschillen:

- Vooreerst is house meestal trager dan techno. Housemuziek schommelt meestal rond de 120 BPM terwijl hedendaagse techno rond de 140 BPM schommelt.
Housemuziek bevat meer baslijnen. House heeft meer soul, er zit meer zang in, meer samples, voornamelijk discosamples. Housemuziek heeft meer een songstructuur. Techno klinkt af en toe nogal kil, erg abstract en repetitief. Soms gebruikt men enkel een zware drumbeat die doorheen het nummer met effecten bewerkt wordt.
- House is ontstaan Chicago en techno in Detroit.
- Anderen noemen house een postmoderne kunstvorm: ze vinden dat sommige vroege house hits herschrijvingen zijn van andere songs. Daarentegen is de drijvende kracht van techno: innovatie. Het purisme van techno, de nadruk op stappen in het onbekende, is zo modernistisch als Kubisme .
Techno werd gebouwd op de fundamenten van funk , terwijl house ontstaan is uit de discomuziek.
- Ook technopionier Derrick May merkt op dat house een voortvloeisel is van disco en dat techno eerder experimenteel is: "House still has its heart in 70's disco, we don't have any of that respect for the past, it's strictly future music. We have a much greater aptitude for experiment."
- Techno onderneemt pogingen tot cross-over, het vermengen van verschillende muziekgenres, en house doorgaans niet.
- Technomuziek wordt beschouwd als een 'authentieke' vorm van elektronische muziek, in tegenstelling tot house. "Techno wil geen serieproduct zijn. De technoartiest probeert niet alleen danskriebels of een religieus wijgevoel op te roepen, maar ook 'agressieve' instincten en roesstemmingen los te maken en vooral een persoonlijke stempel op de muziek te drukken."
Gert Keunen vindt het onderscheid tussen beide soms nogal vaag, house is doorgaans melodieuzer, toegankelijker en 'commerciëler'. Technoartiesten reageren vooral tegen de commerciële exploitatie van dansmuziek en werken vanuit de 'underground' aan muzikale vernieuwing.

naar top

3.5 Techno stilaan aanvaard door rockpubliek, house niet

Begin jaren '90 toen techno stilaan bij het grote publiek bekend raakte, werd het genre minachtend bekeken door het rockpubliek. Nu zien we op elk 'rockfestival' technodeejays en technoacts staan. Ook op Studio Brussel, de alternatieve (rock)zender, laat men sinds midden de jaren '90 technomuziek horen.
Gert Keunen schrijft dat er in popmuziek vele familie- en stammentwisten zijn, maar ook tekenen van pluralisme. Bij het rockpubliek neemt het onbegrip tegenover het dansgebeuren af. Volgens hem werd techno als artistiek gegeven in 1995 aanvaard en kreeg ze toegang tot het rijk der 'alternatieve muziek'. Die eer valt alleen technomuziek te beurt en niet housemuziek.
Dit komt doordat sommige technoaspecten verzoenbaar zijn met de rockideologie. Men kan de muziek vastpinnen op groepen (The Prodigy, Underworld), die liveconcerten geven en bovendien ook in het rockcircuit optreden. Ze hebben een rockattitude, maar hun beats en hun ritmes doen aan techno denken. Deze 'tussenmuziek' sloeg een brug tussen de 2 uitersten: rock en techno.
Ook het feit dat techno, en dan vooral ambient zich o.a. laat vergelijken met muziek van Kraftwerk en Pink Floyd speelt mee. Hij zegt dat er zelfs elementen uit wereldmuziek, hiphop , reggae en rock kunnen uit het kluwen ontward worden.
Er is een grote gelijkenis tussen het radicalisme van techno en de punkrevolte. Punkers revolteerden, maar hadden de platenfirma's nog nodig om hun muziek uit te brengen. Maar dankzij de technologie konden technoartiesten nu zelf hun platen maken. Ook de media kan niet langer om technomuziek heen want de omzet van technoproducten bij de platenboer stijgt.
Toch vindt Jan Van Biesen dat een 'gerespecteerd' muziekblad als Humo nog te weinig met kennis van zaken spreekt inzake technomuziek. De journalisten weten volgens hem niet wat techno is en vervallen daarom al te gemakkelijk in pejoratieve adjectieven wanneer ze over techno schrijven.

naar top