Wojciech Jaruzelski w Riazaniu 1943 i 1984

1943

W Riazaniu nad Oką w roku 1943 rozkazem gen.Berlinga powołano Szkołę Oficerską 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych (przy Oficerskiej Szkole Piechoty im. K.Woroszyłowa). Szkolenia odbywały się w Riazaniu oraz w Sielcach nad Oką.

Sielce leżą około 60 km od Riazania ale obóz szkoleniowy wydzielony z terenu poligonowego Armii Czerwonej oddalony był zaledwie 26 km od miasta. W obozie warunkach bojowych szkolono m.in. piechotę, artylerzystów i czołgistów.

Wojciech Jaruzelski powołany został do Szkoły Oficerskiej w 1943 r. z Bijska gdzie pozostawił matkę i siostrę. Szkolenie rozpoczął 1 września 1943 r. Promocja chorążego Wojciecha Jaruzelskiego odbyła się 16 grudnia 1943 r. w obozie w Sielcach nad Oką koło Riaznia a dokonał jej gen. Zygmunt Berling w towarzystwie Wandy Wasilewskiej. [na stronie z wybranymi listami W.Jaruzelskiego do matki i siostry pierwszy list opisujący warunki szkolenia w Riazaniu]

11 listopada 1943 r. w dniu Święta Niepodległości odbyła się w obozie w Sielcach przysięga która miała miejsce na rozległej polanie pomiędzy Sielcami i Biełoomutem. Przysięgę odbierał gen. Zygmunt Berling, który wygłosił okolicznościowe przemówienia. Obecni byli przedstawiciele Armii Czerwonej (z gen. Gieorgijem Żukowem) i szef Francuskiej Misji Wojskowej oraz przedstawiciel Czechosłowacji reprezentujący rząd Eduarda Benesa na emigracji.

Na zdjęciu defilada w czasie uroczystości 11 listopada. Maszeruje kompania podchorążych CKM. Wojciech Jaruzelski trzeci od lewej w pierwszej ósemce. Kompanię prowadzi por. Jan Konieczny

To właśnie w Riazaniu rozpoczęło się formowanie pierwszej jednostki polskich ludowych sił Zbrojnych: I Dywizji Piechoty im Tadeusza Kościuszki. W sumie Centralną Szkołę Podchorążych i Oficerską Szkołę Piechoty I Korpusu Polskich sił zbrojnych w ZSRR opuściło 2 tys. polskich oficerów.  W latach 80siątych w LWP wielu z nich dosłużyło się wysokich stanowisk. Należą do nich generałowie: Florian Siwicki (Minister Obrony Narodowej), Mieczysław Obidziński (główny kwatermistrz WP), Józef Kamiński, Zygmunt Huszcza i Wacław Jagas.

Na fotografii obok pamiątkowa tablica na budynku Riazańskiej Oficerskiej Szkoły Piechoty w którym mieściła się szkoła oficerska którą ukończył Wojciech Jaruzelski. 

 1984

Wojciech Jaruzelski po latach już jako Pierwszy Sekretarz KC PZPR złożył uroczystą wizytę w Riazaniu. Odbyła się ona 5 maja 1984 r. w drugim dniu jego oficjalnej wizyty w ZSRR.

Wojciechowi Jaruzelskiemu w Riazaniu towarzyszyli:

Delegacja wzięła udział w uroczystym odsłonięciu pomnika "Ku chwale polsko-radzieckiego braterstwa broni" wg projektu rzeźbiarza polskiego Bronisława Chromego (autora m.in. pomników Smoka Wawelskiego w Krakowie i Jana Pawła II w Tarnowie). Pomnik widoczny na zdjęciu z prawej nazywany jest dziś popularnie przez mieszkańców Riazania pomnikiem "latających żołnierzy".

Wojciech Jaruzelski wygłosił krótkie przemówienie (pełny tekst tu)

Zgromadzeni na uroczystości mieszkańcy Riazania nieśli transparenty z następującymi hasłami:

Do zgromadzonych zwrócił się I sekretarz Komitetu Obowodowego KPZR w Riazaniu - Nikołaj Prijezłew. W swoim przemówieniu podkreślił znaczenie braterstwa broni i przyjaźni polsko-radzieckiej w historii najnowszej obu narodów. Po przemówieniu odegrano hymny obu państw oraz oddano salut armatni. Następnie pomnik odsłonili wspólnie Wojciech Jaruzelski i Dymitrij Ustinow. Kolejnym punktem programu była uroczysta defilada pododdziałów Armii Radzieckiej. Po jej zakończeniu pod pomnikiem delegacje składały wieńce i kwiaty.

Wieńce złożono w imieniu:

Wiązanki kwiatów założono w imieniu:

Kwiaty składały także delegacje radzieckich organizacji społecznych i zakładów pracy miasta i obwodu.

Po uroczystości u stóp pomnika Wojciech Jaruzelski spotkał się z mieszkańcami miasta a następnie udał się z polskimi gośćmi do Muzeum Wyższej Oficerskiej Szkoły Wojsk Powietrzno-Desantowych im. Leninowskiego Komsomołu. Zwiedził je w towarzystwie dyrektora muzeum Nikołaja Kiwajewa.

Więcej o muzeum Wyższej Szkoły Wojsk Powietrzno-Desantowych w Riazaniu i jego polskiej kolekcji

Na zakończenie wizyty odbył się obiad pożegnalny w czasie którego toasty wygłosili marszałek Wiktor Kulikow i generał Florian Siwicki. Marszałek Kulikow stwierdził m.in., że żołnierze radzieccy podobnie jak żołnierze innych armii sojuszniczych Układu Warszawskiego, są dumni z tego że dzięki staraniom PZPR i dzięki staraniom całego narodu, przy szerokim wykorzystaniu braterskiej pomocy ZSRR i jego sił zbrojnych, Ludowe Wojsko Polskie stało się dobrze wyszkoloną i wyposażoną technicznie armią nowego, socjalistycznego typu. Wszystko to wg Marszałka dawało podstawy do stwierdzenia, że stale rosnąca, monolityczna zwartość krajów socjalistycznych stanowi przeszkodę nie do pokonania na drodze imperialistycznych awantur.

Wojciech Jaruzelski jest ciągle pamiętany i wspominany na ziemi riazańskiej. Poniżej artykuł z riazańskiego dodatku tygodnika "Argumenty i Fakty".

Poza pomnikiem polsko-radzieckiego braterstwa broni w Riazaniu znajduje się inny pomnik o tematyce polskiej - jest to obelisk poświęcony powstaniu Dywizji im. Tadeusza Kościuszki w której m.in. służył Wojciech Jaruzelski. Zdjęcia pomnika poniżej. Napis na tylnej części pomnika głosi: "W Riazaniu i okolicznych wsiach w roku 1943 formowała się i przechodziło przygotowanie bojowe Pierwsza Polska Dywizja im. Tadeusza Kościuszki która stała się podstawą Ludowego Wojska Polskiego"

Obelisk stoi w centrum miasta na placu, który nosił imię Pierwszej Polskiej Dywizji im.T.Kościuszki a potocznie nazywany był po prostu Placem Kościuszki. Na początku 2005 r., ze względu na pogorszenie się stosunków polsko-rosyjskich, m.in. w odpowiedzi na nadanie imienia Dżochara Dudajewa jednej z warszawskich ulic oraz argumentując iż Kościuszko przewodził powstaniu antyrosyjskiemu, rada miasta Riazań zmieniła patrona placu na Wasilija Filipowicza Margiełowa, ojca wojsk powietrzno-desantowych ZSRR. Okazją do tej zmiany była także przypadająca w tym samym czasie 75 rocznica powstania Wojsk Powietrzno-Densatowych (WDW).

Więcej o W.F.Margiełowie na stronie poświęconej riazańskiemu muzeum WDW.

Na placu Margiełowa (dawniej Kościuszki) znajduje się także współczesny, niezwykle ciekawy Pomnik Riazańczyków poległych w "Wojnach Lokalnych"

Linki riazańskie (w języku rosyjskim):

Miasto Riazań

Katolicy w Riazaniu

Czasopismo "Karta" wydawane przez riazański Memoriał we współpracy z polskim ośrodkiem Karta

Na fotografiach powyżej widoki riazańskiego kremla

Powrót na stronę życiorysu W.Jaruzelskiego

Powrót na Stronę Główną