Ważniejsze wydarzenia z życia Wojciecha Witolda Jaruzelskiego

Część 1. Dzieciństwo i wojenna młodość: od lipca 1923 r. do końca końca 1946 r.

Urodzony 6 lipca 1923 r. o godz. 9 wieczorem w Kurowie (wsi pomiędzy Puławami a Lublinem) w rodzinie ziemiańskiej Władysława i Wandy z Zarembów Jaruzelskiej.

7 października 1923 r. W.Jaruzelski ochrzczony w kościele parafialnym w Kurowie. Ojcem chrzestnym został ojciec matki - Hipolit Zaremba a matką chrzestną siostra ojca - Zofia Mokrzyńska.

1925 r. Na początku roku rodzina Jaruzelskich opuściła Kurów i przeniosła się do dóbr rodzinnych matki Wojciecha Jaruzelskiego, gdzie jego ojciec Władysław, wydzierżawił od teścia majątek Trzeciny nad rzeką Brok (w obecnym województwie Podlaskim). Później przenoszą się do położonej nieopodal Rusi Starej by po kilku latach znów wrócić do Trzecin. Warto wspomnieć, że majątek Ruś Stara-Sokoły był posiadłością pozostającą w rękach rodziny Jaruzelskich co najmniej od XVI wieku. Poniżej na zdjęciach wieś Trzeciny obecnie. Na widocznym wzniesieniu stał kiedyś dwór Zarembów (później na jego fundamentach zbudowano nowy budynek).

Na zdjęciu poniżej 3-letni Wojciech w Trzecinach.

1928 r. Przychodzi na świat młodsza siostra W.Jaruzelskiego -  Teresa.

Zdjęcie z roku 1931

1933 r. wstępuje do Gimnazjum Ojców Marianów na Bielanach w Warszawie (na zdjęciu poniżej na spacerze z matką).

15 września 1935 r. wstępuje do ZHP.

Kwiecień 1939 r. ukazał się jedyny zachowany przedwojenny tekst W.Jaruzelskiego. Wydrukowano go w harcerskiej "Jednodniówce Chorągwi Bielańskiej" (Jeden egzemplarz zachował się w Archiwum Miasta Warszawy na Starym Mieście) Pełny tekst artykułu.

10 września 1939 r. rodzina Jaruzelskich w obawie przed posuwającymi się wojskami niemieckimi wyruszyła z Trzecin na wschód.

18 września 1939 r. W związku z wkroczeniem do Polski Armii Czerwonej Jaruzelscy z miejsca postoju w majątku Jagnieszczyce w powiecie lidzkim zawracają na zachód. Są świadkami walk w Dereczynie i po kilku dniach, po przekroczeniu Niemna - bitwy o Grodno. Umykają w ostatniej chwili przed czołgami radzieckimi. Następnie nocują w majątku Świack w powiecie Spoćkińskim.

23 września 1939 r. Jaruzelscy przekraczają granicę Republiki Litewskiej. Początkowo zamieszkują w nadgranicznym Kopciowie (Kapčiamiestis), gdzie notabene znajduje się do dziś grób Emilii Plater. Następnie w majątku rodziny Hawrylkiewiczow - Winksznupie (Vinksznupiai).

Jaruzelscy na Litwie (pierwszy z prawej Wojciech Jaruzelski)

Wiosna 1941 r. Po zajęciu Litwy przez Armię Czerwoną w 1940 r., chcąc uniknąć deportacji Władysław Jaruzelski składa w imieniu swoim i niepełnoletnich dzieci: Wojciecha i Teresy podanie o przyznanie obywatelstwa ZSRR. (poniżej kopia ankiety osoby aplikującej o obywatelstwo radzieckie). Majątek Winksznupie zostaje znacjonalizowany. Wojciech zamieszkał na plebani zaś reszta rodziny w domu litewskiego chłopa. Jaruzelscy i Hawrylkiewiczowie szykują się do deportacji.

14 czerwca 1941 r.  Jaruzelskich aresztowano. W czasie rewizji skonfiskowano dokumenty i odebrano m.in. 99 marek niemieckich, 3 carskie ruble, nóż fiński z futerałem i aparat fotograficzny marki Kodak. Aresztowanych zawieziono ciężarówką do Wiłkowyszek. Wojciecha Jaruzelskiego wraz z matką, siostrą i rodziną Hawrylkiewiczów załadowano do przepełnionego wagonu bydlęcego zmierzającego na Ałtaj. Jadą trasą Wiłkowyszki/Wyłkowyszki (Vilkaviškis) - Nowa Wilejka (Naujoji Vilnia) - Jarosław (Ярославль) - Wołogda (Вологда) - Kirow (Киров dawniej Wiatka) - Swierdłowsk (obecnie Jekaterynburg - Екатеринбург) - Omsk (Омск)  - Nowosybirsk (Новосибирск)  - Barnauł (Барнаул)  - Bijsk (Бийск) - stacja końcowa. Początkow tym samym pociągiem, ale innym wagonem ojca (tj. Władysława Jaruzelskiego) skierowano do łagru nr 7 w Reszotach w Krasnojarskim Kraju (wagony rozdzielno w Nowej Wilejce).

Podróż trwała prawie miesiąc. Pociąg dotarł do stacji końcowej Bijsk z której dalej zesłańcy posuwali się wozami ciągnionymi przez konie. Jaruzelskich osadzono w osadzie Turaczak na Ałtaju, 180 km. od Bijska w górę rzeki Biji. Matka ciężko chorowała, Wojciech pracował przy wyrębie drzew w tajdze

Wirtualna podróż śladami sybirackiej rodziny Jaruzelskich - strona z linkami do miejsc związanych z Jaruzelskimi za Uralem

Zwolniony z łagru po podpisaniu układu Sikorski-Majski ojciec Wojciecha - Władysław udał się do Bijska i zgłosił telegraficznie syna do Armii Polskiej licząc na jego zwolnienie. Władze ciągle nie dawały jednak zgody.

Styczeń 1942 r. Wojciech z matka, de facto uciekając z Turaczaka, docierają do Bijska gdzie spotykają się ciężko chorym ojcem. Hawryłkiewiczowie z którymi byli do tej pory, ponieważ zadeklarowali obywatelstwo litewskie (choć narodowość polską) zostają zesłani ponownie i wracają do Polski dopiero w 1956 r. Jaruzelscy zamieszkują w Bijsku w domu przy ulicy Gorkiego 37. Ojciec i syn pracują za symboliczne wynagrodzenie w miejscowych fabrykach (m.in. istniejącej do dziś fabryce rybnej) Tędy do zdjęć miejsc związanych z Jaruzelskimi we współczesnym Bijsku

4 czerwca 1942 r. Władysław Jaruzelski, ojciec Wojciecha, zmarł na krwawą dezynterie. Został pochowany przez syna na cmentarzu w Bijsku. W mieście dziś znajduje się jego najprawdopodobniej tylko symboliczny grób (tu strona o grobie Władysława Jaruzelskiego w Bijsku)

Maj 1943 r. Wojciech stawił się na punkt zborny ochotników do Wojska Polskiego w ZSRR, służbę odroczono mu jednak do czasu utworzenia polskiej podchorążówki.

Lipiec 1943 r. Wojciech przybywa do miasta Riazań (Рязань). Z Bijska podróżuje pociągiem z przesiadką w mieście Czelabińsk (Челябинск). (pod-strona poświęcona wizytom W.Jaruzelskiemu w Riazaniu).

1 września 1943 r. Oficjalne rozpoczęcie szkolenia w Szkole Oficerskiej w Riazaniu.(list W.Jaruzelskiego do matki i siostry z Riazania oraz kilka innych listów z frontu .

11 listopada 1943 r. W.Jaruzelski składa przysięgę wojskową w obozie w Sielcach nad Oką. (strona poświęcona muzealnym pamiątkom po W.Jaruzelskim w Muzeum Szkoły Wojsk Powietrzno-Desantowych w Riazaniu)

Na jesieni 1943 r. zostaje dowódcą plutonu w 5 Pułku Piechoty w Drugiej Dywizji Piechoty im. Jana Henryka Dąbrowskiego.

16 grudnia 1943 r. otrzymuje stopień podchorążego w obozie w Sielcach nad Oką koło Riazania (strona o pobycie W.Jaruzelskiego w Riazaniu)

2 stycznia 1944 r. 5 Pułk Piechoty rusza pociągiem na front ze stacji Rybnoje koło Riazania.

10 stycznia 1944 r. Pułk wysiada z pociągu na stacji Pieresna koło Smoleńska.

Maj 1944 r. marsz przez Wołyń, m.in. Elżbiecin k.Kiwercy. W tym czasie W.Jaruzelski zostaje dowódcą plutonu zwiadu konnego pułku. Początkowo na froncie podróżuje na koniu "Bobik" będącym skrzyżowaniem normalnego konia z koniem mongolskim. Za Puławami przesiada się na klacz poniemiecką "Baśkę"

23 lipca 1944 r. pluton zwiadu W.Jaruzelskiego przekracza Bug w miejscowości Uchańka.

24 lipca 1944 r. Wkroczenie do Chełma.

28 lipca 1944 r. Dojście do Wisły.

Sierpień 1944 r.  W.Jaruzelski przekracza Wisłę pod Puławami, walczy na Przyczółku Magnuszewskim. Następnie walki pod Warką.

Wojciech Jaruzelski wspomina: "Kiedy zbliżaliśmy się do Wisły 'Polska płonęła nam w głowach' po kilku latach na obczyźnie. Tu pod Puławami stanęliśmy do bardzo trudnej walki. Forsowanie Wisły to nie prosta sprawa. Szczególnie przy ówczesnych środkach przeprawowych. Dodatkową trudność sprawiało, że na odcinku rzeki, którą forsował nasz pułk - była ona przedzielona kilkoma wyspami, a więc trzeba było ją forsować niejako kilkakrotnie, aby w efekcie znaleźć się na drugiej stronie. Najpierw opanowana została wyspa, a po pewnym czasie - drugi brzeg. Brzeg dość trudny, silnie umocniony przez nieprzyjaciela; były tam niemieckie jednostki przerzucone z innych obszarów. Jako zwiadowca pamiętam, że były to oddziały 45 dywizji grenadierów. Z mego pułku zginęło stu kilkudziesięciu żołnierzy. Bardzo wielu zostało rannych".

Wrzesień 1944 r. walki na warszawskiej Pradze, szczególnie ciężkie nad Kanałem Żerańskim.

11 listopada 1944 r. awans na podporucznika.  Na zdjęciu poniżej jako podporucznik, dowódca plutonu zwiadu konnego 5 pp 2 DP.

17 stycznia 1945 r. dowodzony przez W.Jaruzelskiego oddział wkracza do Warszawy od strony Łomianek i Młocin. Wojciech Jaruzelski uczestniczy w defiladzie w wyzwolonej Warszawie (wzdłuż Alei Jerozolimskich).

4 lutego 1945 r. odznaczony "Srebrnym Medalem Zasłużony na Polu Chwały".

5 lutego 1945 r. 5 Pułk Piechoty przekracza przedwojenną granicę polsko-niemiecką.

Luty - Marzec 1945 r. walki na Wale Pomorskim, następnie pod Kołobrzegiem.

10 lutego 1945 r. Zdobycie Mirosławca (Markisch-Friedland). Link: strona miasta Mirosławiec.

12 lutego - 1 marca 1945 r. Zacięte walki o wieś Bobrujsko.

13 marca 1945 r. zdobycie Dziwnówka (Wald Divenow).

15 marca 1945 r. zaślubiny z morzem 5 Pułku Piechoty

27 marca 1945 r. ponownie odznaczony "Srebrnym Medalem Zasłużony na Polu Chwały".

15 kwietnia 1945 r. przeprawa przed Odrę.

17 kwietnia 1945 r. zdobycie stacji Alt Reetz.

25 kwietnia 1945 r. awans na porucznika.

30 kwietnia 1945 r. Wkroczenie do miejscowości Hohenbruch pod Berlinem.

1 maja 1945 r. Pluton Jaruzelskiego samodzielnie zdobywa wioskę Rinow.

4 maja 1945 r. spotkanie z wojskami amerykańskimi nad Łabą.

7 maja 1945 r. 5 Pułk Piechoty W.Jaruzelskiego za bohaterskie dokonania na Pomorzu otrzymał nazwę "Kołobrzeski".

11 maja 1945 r. Defilada zwycięstwa 5 Pułku Piechoty w miasteczku Schmachtenhagen koło Oranienburga. Przyjmował ją dowódca 1 Armii, gen. Stanisław Popławski.

12 maja 1945 r. po raz kolejny W.Jaruzelski odznaczony "Srebrnym Medalem Zasłużony na Polu Chwały".

Koniec maja 1945 r. Wojciech Jaruzelski udaje się na wycieczkę do Berlina. Zwiedza Reichstag, kancelarię Rzeszy i wchodzi na kolumnę zwycięstwa nad Francją.

15 czerwca 1945 r. 5 Pułk dociera i zostaje zakwaterowany w mieście Chociebuż (Cottbus, Chośebuz - stolica Łużyc). Link: Strona miasta Chociebuż.

24 czerwca 1945 r. W.Jaruzelski odznaczony "Krzyżem Walecznych"

1 lipca 1945 r. 5 PP przekracza Nysę Łużycką w drodze powrotnej do kraju.

Lipiec 1945 r. 5 Kołobrzeski Pułk Piechoty przeniesiony do miasta Głubczyce dla ochrony granicy polsko-czeskiej.

20 lipca 1945 r.  W.Jaruzelski odznaczony "Srebrnym Krzyżem Zasługi"

2 września 1945 r. odznaczony "Krzyżem Grunwaldu III Klasy"

3 sierpnia 1945 r. W.Jaruzelski mianowany komendantem miasta Głubczyce .Link: Strona miasta Głubczyce.

6 września 1945 r. pułk W.Jaruzelskiego przeniesiony do Częstochowy.

Od jesieni 1945 r. do początków 1946 r. bierze udział w walkach z bandami zbrojnego podziemia i nacjonalistami ukraińskimi w obronie polskości Ziemi Hrubieszowskiej. Na zdjęciu grupa oficerów sztabu 5 pp. Od prawej: por. Pietrykowski, kpt. Kotwicki i piąty por. Jaruzelski. Hrubieszów 1946 r.

14 stycznia 1946 r. W. Jaruzelski otrzymuje "Krzyż Walecznych"

Marzec 1946 r. Matka i siostra opuszczają Bijsk. Pociągiem z innymi Polakami z Podlasia przemierzają szlak Bijsk - Nowosybirsk - Moskwa - Witebsk - Lwów - Medyka.

16 lipca 1946 r. 5 Kołobrzeski Pułk Piechoty przybywa do Piotrkowa Trybunalskiego. W.Jaruzelski obejmuje stanowisko wojskowego komendanta miasta. Walki z WiNem, m.in. oddziałami "Prawdzica" przy współpracy z UBP, MO i KWB.

22 lipca 1946 r. awans na kapitana.

Pozostałe rozdziały:

Część 1. Dzieciństwo i wojenna młodość: od lipca 1923 r. do końca 1946 r.

Część 2. Żołnierz zawodowy: od kapitana do generała dywizji - początek 1947 r. do kwietnia 1968 r.

Część 3. Minister obrony narodowej: od kwietnia 1968 r. do lutego 1981 r.

Część 4. Premier: od lutego 1981 r. do listopada 1985 r.

Część 5 Przewodniczący Rady Państwa: od listopada 1985 r. do lipca 1989 r..

Część 6.  Prezydent PRL i III RP: od początku lipca 1989 r. do końca 1990 r.

Część 7. W latach transformacji: od początku 1991 r. do chwili obecnej.

Indeks życiorysu

Strona główna

Osoby posiadające kartę dźwiękową mogą w tle usłyszeć melodię piosenki "Dzień Zwycięstwa"