Een korte info ter concretisering van de problematiek rond het fort van Walem.
Het fort van Walem is een onderdeel van de oude fortengordel die rond de stad Antwerpen werd uitgebouwd in de periode 1859- 1914 en tot doel had de stad onneembaar te maken, zodat van hieruit het leger kon bevoorraad worden en de vesting Antwerpen als steunpunt kon fungeren. Daartoe werd in de periode van 1859 tot 1865 een omwalling aan de Stad Antwerpen gebouwd en een eerste fortengordel op 3,5 km afstand van dit vestingwerk. Deze moest in zijn totaliteit de Stad tegen bombardementen beschermen en vrijwaren van bezetting. In de periode 1870 tot 1880 worden aan dit eerste werk nog enkele delen toegevoegd, nl. het fort van Merksem ( 1871-1882) en de forten van Kruibeke en Zwijndrecht, die samen met het fort St. Marie en de defensieve dijk het verschanste kamp van linkeroever moest vormen.
Door de snelle ontwikkeling van de artillerie en de vergrootte draagkracht van de kanonnen, werd men verplicht om nieuwe vestingwerken te voorzien, daar de Stad Antwerpen niet langer gevrijwaard werd van bombardementen. In de periode 1878 tot 1893 werden de forten van Lier en Walem gebouwd, met daaraan toegevoegd het fort Schoten en het fort Steendorp dat tussen 1882 en 1892 werd opgericht. Daar er vanaf 1885 een nieuw soort van projectielen wordt gefabriceerd, wordt men verplicht de bestaande bakstenen forten aan te passen, daar de gewelven niet langer bomvrij zijn. In die zin past men dan ook de bestaande forten aan door hoofdzakelijk een betonnen beschermingslaag over de bakstenen gebouwen te voorzien, en enkele pantser koepels op de forten te voorzien. De meeste aanpassingen zullen voltooid zijn tegen 1906, maar de tijd van de bakstenen forten is definitief voorbij. Nieuwere vesting werken zullen voortaan in beton worden opgetrokken. Bij het uitbreken van de eerste wereldoorlog, zullen er niet minder dan 35 forten, 12 schansen van de hoofdweerstandstelling en 18 schansen van de veiligheidsomwalling rond de Stad Antwerpen zijn gebouwd, om zo het Nationale Reduit te verzekeren. Verdere werken waren nog steeds onafgewerkt, en ook de bewapening van de nieuwere werken liet nog veel te wensen. Men zag toch met vertrouwen de komst van het Duitse Leger tegemoet, na het uitbreken van de eerste wereld oorlog, want de Vesting Antwerpen werd als onneembaar gezien.
Het is niet meer dan passend, om even halt te houden bij Luitenant Generaal Brialmont, de vestingbouwkundige die verantwoordelijk kan gesteld worden voor het merendeel van de forten rond de Stad Antwerpen. Brialmont is geboren op 25 mei 1821 te Maagdenberg, nabij Venlo (Nl) en heeft een bewogen levensloop gehad. In 1838 start hij zijn opleiding aan de Koninklijke Militaire School en wordt als jonge luitenant van de Génie in 1847 toegewezen aan het kabinet van de Minister van Oorlog, Generaal Chazal. Van dan af zal hij zich inzetten voor de uitbouw van het Belgische leger en daaraan verbonden, het invoeren van een algemene dienstplicht.
De uitbouw van de vesting Antwerpen zal hem bezig houden van 1858 af, tot aan zijn dood in 1903. Gedurende vele jaren ondervond hij de steun van Z.M. Koning Leopold I en na het overlijden van deze ook van zijn opvolger, Z.M. Koning Leopold II, bij de uitvoering van dit project en aansluitend ontvangt hij voor zijn enorme inzet verschillende benoemingen. Aansluitend bij zijn voorgangers, wilt Brialmont blijkbaar een onafgebroken lijn van architecten en bouwmeesters voortzetten vanaf de kathedralen/ vesting bouwers tot aan zijn eigen tijdsperiode, om zo blijvend het geordende van de chaos te scheiden.
In 1859 huwt hij op 19 mei Mjvr. Justa de Potter, die in 1875 op 41 jarige leeftijd zal overlijden en waarna Brialmont nooit meer zal huwen. Hij zal zich de rest van zijn leven blijven inzetten voor de uitbouw van de verschillende vestingen van Antwerpen, Luik en Namen. In 1891 gaat hij op verplicht pensioen, waarna hij opkomt voor het parlement en aldaar voor verkozen wordt in 1893. De laatste jaren van zijn leven bracht hij door in Brussel, vanwaar hij nog steeds met kracht enkele publicaties verdedigde en zich bv inzette om de afbraak van de Grote Omwalling rond Antwerpen tegen te gaan. Brialmont zelf sterft in 1903 te Brussel ( St. Joost-ten-Node), trouw aan zijn filosofische overtuiging. De noodlottige gebeurtenissen van september/oktober 1914 heeft hij niet meer meegemaakt en ook de afbraak van zijn vesting te Antwerpen heeft hij niet meer moeten aanzien, daar ze tot ver na WO II zou behouden blijven en pas met de aanleg van de ring rond Antwerpen deels zou verdwijnen.
Vorige Volgende
Inhoud
