Het oorspronkelijke geloof van de Koerden
en de Iranieers (of zou ik beter zeggen de oorspronkelijke filosofie) was
het zoroastrisme. (zarathustra)
Een aantal eeuwen geleden werd de islam verspreid over het middenoosten. De
arabieren kwamen in onze gebieden die voornamelijk berggebieden zijn. Dus
besloten ze eerst Iran binnen te vallen. In de 7e en 8e eeuw na Christus werd
Iran veroverd door de arabieren en met veel geweld werd de islam opgedrongen aan
de bevolking. Het Arabische rijk van de kaliefen overheerste Iran tot de 9e
eeuw.
De iraanse bevolking die zo hard gestreden had tegen de islam was niet bereid om
het zomaar klakkeloos over te nemen. Ze wisten van het verhaal van Hz. Ali en
besloten om de islam aan te nemen maar niet als soenieten maar als sjiieten.
Het volgende gebied was ons gebied. Een ontoegankelijke regio. Zeer moeilijk om
oorlog te voeren. Maar uiteindelijk werden de koerden overwonnen en bekeerd tot
het soenitisme. Zeg ik nu allen ... ik bedoelde allen BEHALVE de Koerden van
Dersim. Hun regio bleef zich verzetten. Het is de meest ontoegankelijke regio
van Koerdistan. Het heet niet voor niks dersim (der = deur, sim = zilver).
Het is de zilveren poort van de bergen. Maar uiteindelijk werden ook zij
overwonnen.
Maar wat gebeurt er nu? In tegenstelling tot de meeste koerden kiezen zij niet
voor het soenitisme. Ze wisten dat de Iraniers het sjiietisme hadden gekozen om
toch tegen de soennieten te zijn. Maar ze wilden het zoroastrisme ook niet
opgeven.
Dus kiezen ze zogezegd voor het sjietisme maar ondertussen blijven ze toch het
zoroastrisme beoefenen.
Het is daarom dat de alevieten en de sjiieten buiten het beeld van Ali niets
gemeen hebben qua geloofsbelijding. Daarom aanbidden Alevieten nog altijd het
vuur en xizir (de heilige geest van de natuur).
Dus door te zeggen dat er geen koerdische alevieten bestaan en dat het van het
turks sjamanisme komt ben je voor mij aan het zeveren.
Nog een voorbeeld om dit te bewijzen. De turkse alevieten hebben andere
gebruiken dan de koerdische. Zij hebben het concept van vuur en dergelijke niet
omdat het gewoon niet bij hun voorkomt en wel in het zoroastrisme.
Nog een voorbeeld voor de verwantschap van alevitisme en zoroastrisme aan te
tonen is het concept PIR (dede). Pirlik komt van de zoroastrianen. De huidige
zoroastrianen hebben nog steeds pirs. een wijze oude man die uit een bepaalde
familie komt en hun vertelt over de natuur en die zingt voor hun.
Een ander voorbeeld. De zoroastrianen zijn de uitvinders van de saz of tambur.
Ze hebben dit instrument een 5000 jaar geleden uitgevonden. Dit om te kunnen
zingen over de Avesta (het filosofisch boek van zarathustra) en om semah te
dansen (semah komt ook van de zoroastrianen). En wat doen de Alevieten, ze
gebruiken hetzelfde instrument om dezelfde reden.
Dus voor mij is de conclusie: Alevitisme is niets anders als het zoroastrisme
verborgen onder het mom van de islam. Dit om de eigen gebruiken niet kwijt te
geraken en om de vijand de indruk te geven dat ze bekeerd waren.
PS: ik had ook nog overlaatst een artikel gelezen in een engelstalig
geschiedenistijdschrift. De avesta werd in een zeer oude taal neergeschreven zo
een aantal duizend jaar gelden. En de taal die hier het dichst bij aanleunt (er
werd beweerd dat het zelfs nog bijna dezelfde taal is) je raadt het al, zazaki
is.
Dit kan ook een beetje verklaren waarom in Dersim bijna alle zazaki sprekers
alevieten zijn.Er bestaan geen Koerdische soennieten of siiten. De soennieten en
anderen volgen een stroming in de Islam. Islam is een religie die niets met
Koerden te maken heeft, want de Koerden zijn een volk of wel een etnische groep.
Religie en Etnische groep kan je niet samen nemen.
De Koerden uit Oost-Koerdistan zijn overwegend (90%) soennietische Moslims. Zij
worden onderdrukt, niet alleen doordat zij Koerd zijn, maar inderdaad ook
doordat zij geen sjiieten zijn. De Iraanse heersers en dictators zijn juist wel
van de sjiietische stroming van de Islam.
Koerden zijn overwegend dus soennitische Moslims. En dan heb ik het over alle
Koerden, ook uit west-, noord- en zuid-Koerdistan. De Koerden zijn wat betreft
hun geloof zeer seculier. Dit in tegenstelling tot alle andere volkeren waarvan
het meerendeel soennitisch Islamitisch is.
Koerden zijn wat betreft de Islamitische regels zeer soepel, tolerant, vrij en
seculier. Het toepassen van de Islamitische regels is iets wat men persoonlijk
moet doen en iedereen voor zichzelf moet weten. Dit is de grootste reden waarom
de Koerden geen Islamitische wetgevind zullen accepteren.
Koerdische mannen hebben ten opzichte van de Koerdische vrouw, zeer veel
respect. De Koerdische dame heeft veel aanzien bij de Koerden. Zij regelt het
hele huishouden en zij is de "zon van het huis". De Koerdische mannen
(natuurlijk niet allemaal) zetten geen of nauwelijks druk op hun vrouwen. Een
hoofddoek dragen is dan ook geen "must" en is dus iets wat de dames zelf moeten
beslissen.
De Koerdische alevi’s
werden niet alleen vervolgd, vanwege hun geloof, maar ook vanwege hun afkomst.
Een deel van de alevitische gemeenschap streeft naar erkenning als
gelijkwaardige geloofsgemeenschap naast de soennitische; een ander deel laat
zich geleidelijk assimileren. De cultuurstrijd om de religieuze identiteit van
de Alevieten vindt ook in Europa plaats (mogen de alevieten een eigen
geestelijke uit Turkije laten overkomen of moeten ze het maar met een
soennitische imam doen?). [3]
Volgens Koerdische bronnen hebben de Turkse
alevi’s het geloof van de Koerden overgenomen. Niet alle Koerdische alevi’s
zien zichzelf als Koerden. Maar het hoofdgebied van de Koerdische alevi’s ligt
in Noord-Koerdistan. Deze Koerden leven voornamelijk in de provincies Bingöl,
Elaziz, Dersim en Malatya. Onder deze alevi Koerden zitten Zaza sprekende
Koerden en ook Kurmanji sprekende Koerden. Er leven ook Alevi Koerden in
West-Koerdistan en Syrië, maar er is weinig bekend over deze kleine
minderheidsgroepen binnen de alevi’s.
Wat bekend is over de alevieten in Turks
Koerdistan, is dat een groot deel de kant van de kemalisten nam tegen het
Osmaanse rijk, omdat ze de onderdrukking van de Soennieten nog in het
achterhoofd hadden. Maar dit betekent niet dat alle Alevieten met de Turken
samenwerkten. Want sommige van de heftigste gewapende conflicten van de jaren
dertig uitgevochten tussen de troepen van de kemalistische republiek en
alevitische groepen. Toen de staat in de jaren dertig effectieve controle wilde
vestigen in het uitgestrekte en uitermate geïsoleerde berggebied van Dersim,
brak daar een opstand van de alevitische Koerdische stammen uit, die met zeer
harde hand werd onderdrukt. In de nasleep van de opstand werden grote aantallen
inwoners van Dersim naar West- en Midden-Anatolië gedeporteerd. Hier leven nog
steeds veel Koerdissche nakomelingen.
Deze opstand wordt door sommige gekenmerkt als
een religieuze opstand en door andere als een Koerdische opstand of als een
aparte regionale opstand. Maar volgens Martin van Bruinessen is de opstand zowel
Koerdisch als alevitisch, omdat er voornamelijk Koerden aan deelnamen en omdat
de Koerdische taal bij de opstand werd gebruikt. De opstand was volgens hem ook
alevitisch, omdat er geen Soennitische Koerden aan deelnamen.
