คัมภีร์ วิสุทธิมรรค ภาค ๑ ตอน ๒ หน้า 71-80

หน้า ๗๑

ก็แลคำที่กล่าวมาทั้งหมด ( ในบทจริยานุกูลโต ) นี้ กล่าวตามที่ ( กรรมฐานนั้นๆ และจริยานั้นๆ ) เป็นข้าศึกกัน
โดยตรงประการ ๑ ตามที่เหมาะกันอย่างยิ่งประการ ๑ แต่ขึ้นชื่อว่ากุศลภาวนาที่ไม่ข่มโทษทั้งหลายมีราคะเป็นต้น
ก็ดี ที่ไม่เป็นอุปการะแก่คุณทั้งหลาย มีศรัทธาเป็นอาทิก็ดี หามีไม่ จริงอยู่แม้ในเมฆิยสูตร พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ได้
ตรัสคำนี้ ( แก่พระเมฆิยะ ) ว่า ธรรม ๔ ประการ เธอพึงเจริญให้ยิ่งขึ้นไป คือ อสุภทั้งหลาย เธอพึงบำเพ็ญเพื่อ
ละราคะ เมตตาเธอพึงบำเพ็ญเพื่อละพยาบาท อานาปานสติเธอพึงบำเพ็ญเพื่อตัดวิตก อนิจจสัญญาเธอพึง
บำเพ็ญเพื่อถอนอัสมิมานะ ( การถือตัวว่านี่เรา เราเป็นนั่นเป็นนี่, การถือเราถือเขา ) ดังนี้ แม้ในราหูลสูตร
ก็ตรัสกรรมฐาน ๗ ข้อแก่พระราหูลผู้เดียว โดยนัยว่า " ดูกรราหูล เธอจงบำเพ็ญเมตตาภาวนา " ดังนี้เป็นอาทิ *
เพราะเหตุนั้น บัณฑิตอย่าปักใจเชื่อในคำ ( ที่กล่าวไว้ ) เท่านั้น ควรค้นหาอธิบายในอาคตสถาน ( พระไตรปิฎก )
ทั้งปวงเทอญ

การถือกรรมฐาน

( ต่อไป ) นี้เป็นวินิจฉัยในกัมมัฏฐานกถาในข้อว่า " ถือเอากรรมฐาน " นั้น

ก็คำแสดงความแห่งบทว่า " ถือเอา " นี้ มีดังต่อไปนี้ อันพระโยคีนั้นพึงเข้าไปหากัลยาณมิตร ผู้มีประการอัน
กล่าวแล้วตามนัยที่ว่าไว้ในข้อว่า " เข้าไปหากัลยาณมิตรผู้ให้กรรมฐาน " นั้นแล้ว มอบตนแด่พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้า
หรือแก่พระอาจารย์ ( บำเพ็ญตนให้ ) เป็นผู้มีอัชฌาสัยอันถึงพร้อมและมีอธิมุติ ( ความมุ่งหมาย ) อันถึงพร้อม
ขอกรรมฐานเถิด

* มหาฎีกาว่า การที่ตรัสธรรม ๔ ประการอันควรบำเพ็ญแก่พระเมฆิยะผู้เดียว หาใช่ว่าเพราะพระเมฆิยะผู้เดียว
ท่านมีจริต ๔ อย่างไม่ และที่ตรัสกรรมฐาน ๗ ข้อแก่พระราหูลผู้เดียว ก็ใช่ว่าพระราหุลท่านมีจริตไปทุกอย่างหามิได้
เพราะฉะนั้นจึงเข้าใจได้ว่า กรรมฐานทุกข้อเป็นเครื่องข่มอกุศลทั้งปวง และเป็นเครื่องก่อเกิดกุศลทั้งสิ้น

หน้า ๗๒

การมอบตัว

ในการมอบตัวนั้น พึงมอบตัวแด่พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้า ด้วยคำว่า " อิมาหํ ภควา อตฺตภาวํ ตุมฺหากํ
ปริจฺจชามิ " " ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ข้าพระพุทธเจ้าขอสละอัตภาพนี้แด่พระองค์ " ดังนี้ ด้วยภิกษุ เมื่อไม่มอบ
( ตัว ) อย่างนี้ อยู่ในเสนาสนะทั้งหลายอันสงัด ครั้นอารมณ์น่าหวาดกลัวมาประจันเข้า ไม่อาจทานอยู่ได้ ก็จะพึง
แล่นกลับไปสู่แดนบ้าน เป็นผู้คลุกคลีกับคฤหัสถ์เข้าก็จะถึงความแสวงหาไม่สมควรจนเกิดความเสื่อมเสียหายไป
แต่เมื่อเธอได้มอบตัวแล้ว ครั้นอารมณ์น่าหวาดกลัวแม้มาประจันเข้า ความกลัวก็ไม่เกิดขึ้น ซ้ำเมื่อเธอพิจารณาเห็น
( ด้วยการเตือนตน ) ว่าแน่ะพ่อบัณฑิต พ่อได้มอบตัวแด่พระพุทธเจ้าเมื่อวันก่อนนี้เองมิใช่หรือ ดังนี้ ความดีใจจะ
เกิดขึ้นเสียอีก เหมือนอย่างว่า ผ้ากาสีราคาแพงของบุรุษ ( ผู้หนึ่ง ) พึงมีอยู่ เมื่อผ้านั้นถูกหนูก็ดี แมลงก็ดีกัด
ความเสียใจจะเกิดขึ้นแก่บุรุษนั้น แต่ถ้าเขาพึงถวายผ้านั้นแก่ภิกษุผู้ไม่มีจีวรไซร้ ต่อมาความดีใจจะพึงเกิดขึ้นแก่เขา
แม้เพราะเห็นผ้าผืนนั้นถูกภิกษุนั้น ( ตัด ) ทำให้เป็นขัณฑ์น้อยขัณฑ์ใหญ่อยู่ด้วยซ้ำอุปมาฉันใด อุปมัยนี้บัณฑิต
ก็พึงทราบฉันนั้น

หน้า ๗๓

แม้เมื่อจะมอบ ( ตัว ) แด่พระอาจารย์ ก็พึงกล่าวว่า " อิมาหํ ภนฺเต อตฺตภาวํ ตุมหากํ ปริจฺจชามิ "
" ข้าแต่อาจารย์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าขอสละอัตภาพนี้แด่ท่าน " ดังนี้ ด้วยภิกษุผู้ไม่มอบตัวอย่างนี้ จะเป็นผู้ที่อาจารย์
ปรามไม่ได้บ้าง จะเป็นคนว่ายากไม่ทำตามโอวาทบ้าง จะเป็นคนไปตามชอบใจ ยังมิได้ลาอาจารย์ก็ไปเสีย ณ ที่ๆ
ตนปรารถนาบ้าง พระอาจารย์จะไม่สงเคราะห์เธอผู้นั้นด้วยอามิสบ้าง ด้วยธรรมบ้าง ( ทั้ง ) จะไม่ให้เธอศึกษา
ข้อขอดที่ลึกลับ ภิกษุนั้นเมื่อไม่ได้รับความสงเคราะห์ ๒ ประการนี้ ชื่อว่าไม่ได้ที่พึ่งในพระศาสนา ไม่ช้าก็จะถึง
ซึ่งความทุศีล หรือเป็นคฤหัสถ์ไป แต่ภิกษุผู้ที่มอบตัว ( แด่อาจารย์ ) แล้ว จะไม่เป็นผู้ที่อาจารย์ปรามไม่ได้
ไม่เป็นผู้ไปตามชอบใจ เป็นผู้ว่าง่าย มีความเป็นไปต่อเนื่องกับอาจารย์อยู่เสมอ เธอเมื่อได้รับสงเคราะห์ทั้ง ๒
ประการจากพระอาจารย์ ย่อมจะถึงความเจริญงอกงามไพบูลย์ในพระศาสนา ดังพวกอันเตวาสิกของพระจูฬ
ปิณฑปาติกติสสเถระฉะนั้น

ได้ยินว่าภิกษุ ๓ รูปมาสู่สำนักพระเถระ ในภิกษุ ๓ รูปนั้น รูปหนึ่งกราบเรียน ( พระเถระ ) ว่า " ข้าแต่ท่าน
ผู้เจริญ เมื่อว่าเพื่อประโยชน์แก่ท่านแล้ว ข้าพเจ้าพึงอาจโจนลงเหว ( ลึก ) ๑00 ชั่วคนได้ " รูปที่สองกราบเรียน
ว่า " ข้าแต่ท่านผู้เจริญ เมื่อว่าเพื่อประโยชน์แก่ท่านแล้ว ข้าพเจ้าพึงอาจที่จะถูร่างกายนี้ เริ่มแต่ส้นเท้าเข้าที่ลาน
หินให้ ( ตัวสึก ) สิ้นไปไม่ให้เหลือเลยได้ " รูปที่สามกราบเรียนว่า " ข้าแต่ท่านผู้เจริญ เมื่อว่าเพื่อประโยชน์แก่
ท่านแล้ว ข้าพเจ้าอาจกลั้นลมอัสสาส-ปัสสาสะ ( ลมหายใจเข้า-ออก ) จนทำกาลกิริยาได้ " พระเถระเห็นว่าภิกษุ
พวกนี้เป็นภัพพบุคคลแน่ ก็บอกกรรมฐาน ( ให้ ) พวกเธอตั้งอยู่ในโอวาทของท่านได้บรรลุพระอรหัตทั้ง ๓ รูปแล
นี่อานิสงส์ในการมอบตัว เพราะฉะนั้น ข้าพเจ้าจึงกล่าวว่า " ...พึงมอบตัวแด่พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้า หรือแก่
พระอาจารย์ ... " ดังนี้

หน้า ๗๔

อัชฌาสัย ๖

ส่วนในข้อว่า " ... เป็นผู้อัชฌาสัยอันถึงพร้อมและมีอธิมุติอันถึงพร้อม " นั้น มีวินิจฉัยว่า อันพระโยคีนั้นพึง
เป็นผู้มีอัชฌาสัยอันถึงพร้อมโดยอาการ ๖ เนื่องด้วยคุณธรรมมี อโลภะ เป็นต้น ด้วยพระโยคีผู้มีอัชฌาสัย
อันถึงพร้อมอย่างนี้ ย่อมจะบรรลุโพธิ ๓ ( สัมมาสัมโพธิ ปัจเจกสัมโพธิ สาวกสัมโพธิ ) อย่างใดอย่างหนึ่ง ดังท่าน
กล่าวไว้ว่า ก็อัชฌาสัย ๖ ประการของพระโพธิสัตว์ทั้งหลาย ย่อมเป็นไปพร้อมเพื่อความสุกรอบแห่งโพธิ คือ

พระโพธิสัตว์ทั้งหลายเป็นผู้มีอัชฌาสัย กอปรด้วย อโลภะ เห็นโทษในโลภะอยู่โดยปกติ ๑

พระโพธิสัตว์ทั้งหลายเป็นผู้มีอัชฌาสัย กอปรด้วย อโทสะ เห็นโทษในโทสะอยู่โดยปกติ ๑

พระโพธิสัตว์ทั้งหลายเป็นผู้มีอัชฌาสัย กอปรด้วย อโมหะ เห็นโทษในโมหะอยู่โดยปกติ ๑

พระโพธิสัตว์ทั้งหลายเป็นผู้มีอัชฌาสัยในเนกขัมมะ ( การออกบวช ) เห็นโทษในการครองเรือนอยู่โดยปกติ ๑

พระโพธิสัตว์ทั้งหลายเป็นผู้มีอัชฌาสัยในปวิเวก ( ความสงัดกาย-ใจ ไม่ระคนด้วยหมู่คณะ ) เห็นโทษในสังคณิกา
( ความระคนด้วยหมู่คณะ ) อยู่โดยปกติ ๑

พระโพธิสัตว์ทั้งหลายเป็นผู้มีอัชฌาสัยในนิสสรณะ ( ความออกจากทุกข์ ) เห็นโทษในภพและคติทั้งปวงอยู่
โดยปกติ ๑ ดังนี้

หน้า ๗๕

แท้จริงบุคคลเหล่าใดเหล่าหนึ่งเป็นพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี พระขีณาสพ พระปัจเจกพุทธะ
และพระสัมมาสัมพุทธะ ทั้งในอดีต ทั้งในปัจจุบัน ทั้งในอนาคต ท่านทั้งปวงนั้นได้บรรลุคุณวิเศษที่ตนจะพึงบรรลุได้
ก็ด้วยอาการ ๖ เท่านั้น เพราะเหตุนั้น พระโยคีเป็นผู้มีอัชฌาสัยถึงพร้อมโดยอาการ ๖ นี้เถิด

อนึ่ง พระโยคีพึงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยอธิมุติ โดยความเป็นผู้ ( มีจิต ) น้อมไปในธรรม ( ที่จะกล่าวต่อไป ) นั้น
อธิบายว่า พึงเป็นผู้ ( มีจิต ) น้อมไปในสมาธิ หนักไปในสมาธิ โน้มไปในสมาธิ และเป็นผู้ ( มีจิต ) น้อมไปในพระ
นิพพาน หนักไปในพระนิพพาน โน้มไปในพระนิพพาน เทอญ

ก็แลจริยาของพระโยคีนั้นผู้มีอัชฌาสัยและอธิมุติถึงพร้อมแล้วอย่างนี้ ( มา ) ขอกรรมฐานอยู่ พระอาจารย์
ผู้ได้เจโตปริยญาณ ( ปัญญากำหนดรู้ใจผู้อื่นได้ ) ตรวจดูวาระจิต ( ของเธอ ) แล้วก็พึงทราบได้ อาจารย์นอกนี้
( ที่ไม่ได้เจโตปริยญาณ ) ต้องถามเอา โดยนัยว่า

๑. เธอเป็นคนจริตอะไร หรือว่า

๒. ธรรมเหล่าไรเป็นไปมากแก่เธอ หรือว่า

๓. เมื่อเธอมนสิการกรรมฐานข้อไหนจึงมีความผาสุก หรือ

๔. จิตของเธอน้อมไปในกรรมฐานบทไหน

ดังนี้เป็นต้น จึงจะทราบได้

หน้า ๗๖

พระอาจารย์ได้ทราบอย่างนี้แล้วจึงบอกกรรมฐานอันอนุกูลแก่จริยาเถิด ก็แลเมื่อจะบอก พึงบอกโดย ๓ วิธี คือ

๑. สำหรับผู้เรียนกรรมฐานอยู่โดยปกติ พึงให้ทำการสาธยาย ( ฟังดู ) นั่ง ๑ หรือ ๒ หน แล้วจึงให้ ( มหาฎีกา
ว่า หมายถึงผู้ได้ทำความสั่งสมในกรรมฐานที่ตนมีประสงค์จะถือ โดยสาธยายบ้าง มนสิการบ้างอยู่แล้ว เพราะฉะนั้น
อาจารย์จึงควรให้ลองว่าให้ฟังดู แล้วจึงให้กรรมฐาน )

๒. สำหรับผู้อยู่ในสำนักพึงบอกให้ทุกขณะที่เธอมา ( หา )

๓. สำหรับผู้เรียนแล้วใคร่จะไปที่อื่น พึงบอกอย่าให้ย่อนัก อย่าให้พิสดารนัก

ในกรรมฐานเหล่านั้น ก่อนอื่น เมื่อจะบอกปฐวีกสิณกรรมฐาน พึงบอกอาการ ๙ นี้ คือ

๑. กสิณโทษ ๔

๒. การทำกสิณ

๓. ภาวนานัยแห่งกสิณที่ทำแล้ว

๔. นิมิต ๒

๕. สมาธิ ๒

๖. สัปปายะและอสัปปายะ ๗

๗. อัปปนาโกศล ๑0

๘. วิริยสมตา ( ความสม่ำเสมอแห่งความเพียร )

๙. อัปปนาวิธาน ( วิธีเจริญอัปปนา )

แม้ในกรรมฐานที่เหลือ ( จากปฐวีกสิณ ) ก็พึงบอกสิ่งที่ควรแก่กรรมฐานนั้นๆ วิธีทั้งปวงนั้นจักมีแจ้งใน
( ตอนว่าด้วย ) ภาวนาวิธีแห่งกรรมฐานเหล่านั้น

หน้า ๗๗

ก็แล ครั้นกรรมฐานอันอาจารย์บอกอยู่อย่างนี้ พระโยคีนั้นพึงฟังถือเอานิมิตให้ได้ คำว่า " ถือเอานิมิต "
หมายความว่า ผูกพันอาการนั้นๆ เข้าไว้ ( ในใจ ) อย่างนี้ว่า นี่เป็นบทเบื้องต่ำ นี่เป็นบทเบื้องสูง นี่เป็นเนื้อความ
แห่งบทนั้น นี่เป็นอธิบาย นี่เป็นคำอุปมา ดังนี้ ด้วยเมื่อพระโยคีฟังโดยเคารพถือเอานิมิตได้อย่างนี้ ย่อมเป็นอันได้
ถือเอากรรมฐานด้วยดีแล้ว ภายหลังการบรรลุคุณวิเศษจะสำเร็จแก่เธอเพราะอาศัยกรรมฐานที่ตนถือเอาด้วยดีนั้น
หาสำเร็จแก่บุคคลนอกนี้ ( ผู้มิได้ถือเอากรรมฐานด้วยดีเช่นนั้น ) ไม่แล นี้เป็นคำแสดงความแห่งบทว่า " ถือเอา "
นี้

บททั้งหลายเหล่านี้คือ " เข้าไปหากัลยาณมิตรถือเอากรรมฐาน อย่างใดอย่างหนึ่งในกรรมฐาน ๔0 ที่อนุกูลแก่
จริยาของตน " ดังนี้ เป็นอันข้าพเจ้าได้ ( กล่าวแก้ ) ให้พิสดารแล้วโดยอาการทั้งปวง ด้วยกถามรรคเท่านี้แล

ปริจเฉทที่ ๓ ชื่อกัมมฐานคหณนิเทศ
ในอธิการแห่งสมาธิภาวนา ในปกรณ์วิสุทธิมรรค
อันข้าพเจ้าทำเพื่อประโยชน์แก่ความปราโมชแห่งสาธุชน ดังนี้

หน้า ๗๘

ปฐวีกสิณนิเทศ

บัดนี้ บัณฑิตพึงทราบวินิจฉัยในคำที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้ ( ในกัมมฐานคหณนิเทศตอนแก้สมาธิภาวนา ) ว่า
" ... อันพระโยคีผู้ละวิหารอันไม่เหมาะสมแก่การบำเพ็ญสมาธิเสียแล้ว พำนักอยู่ในวิหารที่เหมาะสม ... " ดังนี้ต่อไป

ก่อนอื่น เมื่อพระโยคีผู้ใดอยู่ในวิหารเดียวกันกับพระอาจารย์มีความผาสุก พระโยคีนั้น เมื่อจะชำระกรรมฐาน
ก็พึงอยู่ในวิหารนั้นแหละ ถ้า ( เมื่ออยู่ ) ในวิหารนั้นไม่มีความผาสุกไซร้ วิหารอื่นใดเป็นสัปปายะมีอยู่ในที่
( ไกลแต่วิหารของอาจารย์ ) ประมาณคาวุตหนึ่งหรือกึ่งโยชน์ หรือแม้ประมาณถึงโยชน์หนึ่งก็ดี ก็พึง ( ไป )
อยู่ในวิหารนั้นเถิด ด้วยเมื่อได้อยู่อย่างนั้น ครั้นมีความสนเท่ห์หรือเกิดความหลงลืมในข้อกรรมฐานที่ตรวไหนก็ดี
จะได้ ( ลุกขึ้น ) ทำวัตรในวิหาร ( ที่ตนอยู่ ) แต่เช้าแล้ว ( ออกเดิน ) เที่ยวบิณฑบาต ( ฉัน ) ในระหว่างทาง
ไปถึงที่อยู่ของพระอาจารย์ในเวลา ( ท่าน ) เสร็จภัตกิจพอดี แล้ววันนั้นชำระกรรมฐานในสำนักของพระอาจารย์เสีย
( ให้เสร็จ ) วันรุ่งขึ้นก็กราบ ( ลา ) พระอาจารย์ ( เดินทางกลับ ) ไป เที่ยวบิณฑบาต ( ฉัน ) ในระหว่างทาง
ยังไม่ทันเหนื่อยก็อาจมาถึงที่อยู่ของตนได้ ส่วนพระโยคีผู้ใดไม่ได้ที่ผาสุกในที่แม้ ( ไกล ) ตั้งโยชน์ พระโยคีนั้นพึง
ตัดข้ออันเป็นขอดทั้งปวงของกรรมฐาน ( เสียให้ได้ ) ( มหาฎีกาว่า คำว่า ตัด ในที่นี้หมายความว่าตัดข้อที่เป็นขอด
เป็นปม เพราะเข้าใจยากออกไป โดยหาความเข้าใจให้ถูกต้องตามที่เป็นจริง ทั้งโดยอรรถ และโดยอธิบาย อย่าให้
มีที่เคลือบแคลงเหลืออยู่ ) ทำกรรมฐานที่เนื่องด้วยความนึกหน่วงให้หมดจดดีแล้ว ไปให้ไกล ( กว่านั้น ) ก็ได้
ละวิหารอันไม่เหมาะสมแก่การบำเพ็ญสมาธิเสีย แล้วพำนักอยู่ในวิหารที่เหมาะสมเถิด

หน้า ๗๙

วิหารไม่เหมาะสม

ในวิหารไม่เหมาะสมและวิหารเหมาะสม ๒ อย่างนั้น วิหารที่ประกอบด้วยโทษ ๑๘ ประการ อย่างใดอย่าง
หนึ่ง ชื่อว่าวิหารไม่เหมาะสม นี้โทษ ๑๘ ประการในคำนั้น คือ

๑. มหนฺตตฺตํ ความเป็นวิหารใหญ่

๒. นวตฺตํ ความเป็นวิหารใหม่ ( ยังไม่แล้วดี )

๓. ชิณฺณกตฺตํ ความเป็นวิหารเก่า ( ทรุดโทรมแล้ว )

๔. ปนฺถสนฺนิสฺสิตฺตํ ความเป็นวิหารติดทางเดิน

๕. โสณฺฑึ วิหารมีตระพังน้ำ

๖. ปณฺณํ วิหารมีไม้ใบ ( ที่เป็นผัก )

๗. ปุปฺผํ วิหารมีไม้ดอก

๘. ผลํ วิหารมีไม้ผล

๙. ปฏฺฐนียตา ความเป็นวิหารที่คนทั้งหลายมุ่งมั่น

๑0. นครสนฺนิสฺสิตตา ความเป็นวิหารติดเมือง

๑๑. ทารุสนฺนิสฺสิตตา ความเป็นวิหารติดป่าไม้

๑๒. เขตฺตสนฺนิสฺสิตตา ความเป็นวิหารที่ติดนา ( ของชาวบ้าน )

๑๓. วิสภาคานํ ปุคฺคาลนํ อตฺถิตา ความเป็นวิหารมีบุคคลผู้ไม่ถูกกันอยู่

๑๔. ปฏฺฏสนฺนิสฺสิตตา ความเป็นวิหารติดท่า

๑๕. ปจฺจนฺตสนฺนิสฺสิตตา ความเป็นวิหารติดปลายแดน

๑๖. รชฺชสีมนฺตรสนฺนิสฺสิตตา ความเป็นที่วิหารติดที่ระหว่างพรมแดน

๑๗. อสปฺปายตา ความเป็นวิหารไม่เป็นสัปปายะ

๑๘. กลฺยาณมิตฺตานํ อลาโภ วิหารที่หากัลยามิตรไม่ได้

วิหารที่ประกอบด้วยโทษ ๑๘ ประการนี้อย่างใดอย่างหนึ่ง ชื่อว่า วิหารไม่เหมาะสม พระโยคีไม่ควรอยู่ในวิหาร
นั้น เพราะเหตุไร

หน้า ๘0

มหนฺตตฺตํ ( ความเป็นวิหารใหญ่ )

ก่อนอื่น ในวิหารใหญ่ ภิกษุมากด้วยกันมีฉันทะต่างๆ กัน รวมกันอยู่ เธอทั้งหลาย เพราะความที่ผิด ( ใจ )
กันและกันเลยไม่ ( มีใคร ) ทำวัตร บริเวณทั้งหลายมีลานต้นโพธิ์เป็นต้น เป็นอันว่าไม่ ( มีใคร ) กวาดเลย
น้ำฉันน้ำใช้ก็ไม่ ( มีใครตักมา ) ตั้งในวิหารใหญ่นั้น เมื่อเธอ ( พระโยคี ) คิดว่า จะต้องไปบิณฑบาตในโคจรคาม
( เสียที ) ถือบาตรจีวรออกไป ถ้าเห็นวัตรยังมิได้ทำก็ดี หม้อน้ำดื่มว่างก็ดี ที่นี้วัตร ( นั้น ) ก็เป็นการที่เธอต้องทำ
น้ำดื่มก็จำต้อง ( ตักมา ) ตั้ง เธอไม่ทำก็จะต้องอาบัติทุกกฏเพราะวัดเภท เมื่อเธอมัวทำวัตรนั้น ( ภัต ) กาล
ก็จะล่วงเลยไป เข้าไป ( ถึงหมู่บ้าน ) สายมาก เมื่อภิกษา ( เขาถวายแก่ภิกษุที่เข้าไปๆ หมด ) เสร็จไปแล้ว
ก็จะไม่ได้อะไร ( ฉัน ) สักอย่าง แม้ว่าเธอไป ( พักอยู่ ) ในที่สำหรับเร้น ( จิตใจ ) ก็ยังจะซัดส่ายได้ด้วยเสียง
เอ็ดอึงและการทำ ( อะไร ) รบกวนกัน ) แห่งสามเณรและภิกษุหนุ่มทั้งหลาย แต่ในวิหารใหญ่ใด วัตรทั้งปวง
เขาทำๆ กันเรียบ แม้การบกวนนอกนั้นเล่าก็ไม่มี ในวิหารเช่นนี้ ถึงเป็นวิหารใหญ่ ก็ควรอยู่ได้