De onderstaande audio modificaties zijn afkomstig van onze leden. Voorzichtigheid blijft geboden vooral bij de wat meer ingrijpende verbouwingen. De Audioclub Nunspeet en haar leden zijn op geen enkele wijze aansprakelijk voor persoonlijk letsel of schade aan uw apparatuur als gevolg van het uitvoeren van een door ons geadviseerde modificatie. Als u vragen heeft over een bepaalde modificatie kunt u ons mailen.
Deze modificatie is reeds verschillende malen uitgevoerd en is op de clubavond van oktober 1997 gedemonstreerd, uitgaande van 2 identieke relatief goedkope Philips CD spelers (prijs ca. 1200 gulden). Het resultaat was verbluffend. De gemodificeerde philips was op alle punten flink beter. Met name de rust in het geluid en de ruimte rondom stemmen was opvallend. Het leek of er een apparaat van 5 mille stond te spelen. De mate van het effect is groter dan dat je bereikt met optimalisatie van de interlinks (aansluitkabels). Het concept is overigens eerder al toegepast op goedkopere spelers met eenzelfde resultaat.
Voor de modificatie mag de CD speler opengeschroefd worden waarna het loopwerk losgemaakt moet worden. De "klep" met het uitschuifmechanisme kan dan gedemonteerd worden. Die is niet meer nodig. De "deur" schakelaar moet er echter afgehaald worden en op een makkelijk toegankelijke plaats worden gezet, bijvoorbeeld voorop de CD speler. Deze is nodig om het inlezen van een nieuwe CD mogelijk te maken.
CD loopwerk opgehangen in draden.
Op het loopwerk worden 4 metalen ogen met M3 of M4 schroefdraad gezet op de uiterste vier hoeken. Ook in de CD speler worden in de uiterste hoeken zo 4 ogen geschroefd. Met twee stukken 1 mm doorsnede staaldraad of 1- 1.5 mm nylondraad wordt het loopwerk in de CD speler opgehangen. Draadspanners worden tussen de ogen in de behuizing geplaatst. Zie de schets.
Het kan nodig zijn de CD speler behuizing wat te verstevigen. De nylondraden worden met de draadspanners goed op spanning gebracht zodat het CD loopwerk horizontaal strak komt te liggen. Het CD-pukje (met magneet) haalt u uit de reeds eerder gedemonteerde klep en deze kan na het opleggen van de CD weer op z'n plaats worden gelegd. Dit is dus de nieuwe CD puck geworden. U kunt natuurlijk ook een echte CD puck laten draaien.Tot slot zaagt u een mooi rond gat van 150 mm in de bovenplaat van de behuizing en u kunt gaan luisteren.
Deze modificatie is gebaseerd op de CD loopwerk modificatie, echter in dit geval wordt de hele CD speler op een plateau geplaatst welke op z'n beurt is opgehangen in draden. Het voordeel is dat u de CD speler niet hoeft te veranderen en dat u het plateau ook kunt proberen onder uw versterker(s). Het plateau is gedemonstreerd op de clubavond van december 1997 en het effect werd door de leden zeer positief bevonden. Meer rust en ruimte in het geluid is de booschap. In dit geval gaat u uit van een plaat van ca. 50 x 40 cm waarop u op alle vier hoeken een oog schroeft. U kunt natuurlijk ook een boutje door de plaat maken en hieronder een wieltje waar de draad langs kan lopen monteren. Hiernaast maakt u een rekje dat iets groter is met op de hoeken telkens 2 ogen. Zie de schets.
CD plateau in draden opgehangen
U gebruikt 1 draad en lust deze door alle ogen zoals op de schets is aangegeven. Met de draadspanner (midden onder weergegeven) spant u de draad goed strak.
Dit is een zeer eenvoudige modificatie. U haalt wat zelfklevende bitumen plaat bij de auto onderdelen zaak en beplakt hiermee de binnenzijde van de behuizing en indien mogelijk ook de bovenplaat van het loopwerk. Meerdere lagen is aan te bevelen. Het resultaat is een volledig dode kast en u kunt dit terughoren in de weergave. Het name het laag zal strakker worden. Stemmen en intrumenten worden iets kleiner afgebeeld waardoor meer "lucht" ertussen onstaat.
Dit is welhaast de meest eenvoudige modificatie die wij kennen en die wij meermalen uitgevoerd hebben. U maakt de CD speler open en zoekt het kristal op. Dit is meestal een metalen blokje -soms een kunstof blokje- van ca. 3 x 8 x 10 mm, met twee aansluitdraden vastgesoldeerd op de print. De hoeken zijn vaak een beetje afgerond. Als u het kristal niet kunt vinden vraag dan een bevriende kennis met een beetje gevoel voor electronica. Indien het kristal liggend is geplaatst buig 'm dan voorzichtig rechtop. Nu de siliconen kitspuit erbij en een blokje siliconen van ca. 2 x 2 x 2 cm eromheen spuiten. Met een vochtige vinger kunt u het blokje nog wat stileren. Laten drogen en spelen maar. Het positieve effect van zo'n simpele modificatie zal u verbazen.
Mute transistoren sluiten de uitgang van de CD speler kort tijdens zoekakties. Een aardig streven maar helaas veroorzaken deze mute transistoren veel ellende in uw muziek signaal. Bovenien is het muten niet direct nodig. In de wat duurdere CD spelers zitten hiervoor vaak relais hetgeen overigens wel goed is. Heeft u echter een speler van onder de ongeveer 2500 gulden dan zitten er vrijwel zeker de gewraakte mute transistoren in. Het verwijderen van deze mute transistoren is samen met het upgraden van de uitgangs condensatoren wellicht de meest uitgevoerde CD speler modificatie onder audioliefhebbers. Om de mute transistoren te lokaliseren gaat u vanaf de uitgang de printspoortjes naar binnen volgen totdat u bij twee kleine transistoren uitkomt (zwarte blokjes of halvemaan vormige blokjes met drie aansluitdraden). Van elke transistor zit 1 draad aan de uitgang en 1 draad naar massa. De andere draad gaat naar de sturing. Dit goed controleren. Eenmaal gevonden kunnen de transistoren los gesoldeerd of afgeknipt worden. Zorg dat de afgeknipte draden op de print geen sluiting maken als u de stroom weer op het apparaat zet.
Dit is een veel gedane modificatie die betrekkelijk eenvoudig is uit te voeren. Het kan echter alleen bij CD spelers die niet voorzien zijn van een DC servo regeling, aangezien deze geen uitgangs condensator hebben. U schroeft de CD speler open en gaat vanuit de uitgang op zoek naar de uitgangs condensatoren. Dit zijn meestal electrolytische typen en doorgaans de eerste condensatoren die u op de printbaan vanaf de uitgang aantreft. Soms zit er een weerstand voor. Ook worden er soms twee gewone gebruikt in plaats van 1 bipolaire per kanaal. Haal ze er dan alle vier uit. Kunt u de condensatoren niet vinden, vraag dan een kennis.
voorbeeld van een electrolytische condensator
U soldeert de condensatoren eruit en plaatst hiervoor nieuwe betere exemplaren. Goede resultaten worden gehaald met goedkope WIMA MKP's (gemetalliseerde polypropyleen), Deze kosten 3 tot 5 gulden per stuk. U heeft er twee nodig. Duurder kan ook met bijvoorbeeld Wondercap of MIT. Neem de film and foil versies als u deze kunt bemachtigen, anders de gemetalliseerde film versies. Als waarde kunt u 2,2 microfarad met een werkspanning van 60 Volt of meer aanhouden. 4,7 of 10 microfarad mag ook maar dan moet u ze wel overbruggen met een kleintje van 0,1 microfarad voor het beste resultaat. Na de modificatie is vooral het hoog een orde verfijnder (minder ruw). Ook het laag wordt strakker.
Stereo decoder condensatoren vervangen - J. Goedhart
Deze modificatie betreft het vervangen van de condensatoren achter de stereo decoder van een tuner (of reciever). Deze zijn te vinden na de stereo-decoder. Vaak is dit per kanaal een serie-elco van 1 of meer uf gevolgd door een parallelcondensator van 1 nf of meer naar massa. Het probleem van deze onderdelen is de kwaliteit: de elco verdroogt in de loop der jaren en geeft een minder doorzichtig geluidsbeeld, tot op een gegeven moment zelfs vervorming. De vaak keramische parallel-condensator is ook niet zo geschikt voor audio toepassingen, waziger stereo-beeld en slechter impulsgedrag zijn vaak het gevolg. Vervang de elco door een van ongeveer gelijke waarde maar dan van MKP of MKT, de waarde van 1 of enkele uF en 63v is voorhanden voor print-montage. Vervang de keramische condensator (vaak rond 1 nF) door een van styroflex. Het gevolg: een tuner van 1 of meerdere klassen beter, beter stereobeeld, meer ruimte en zelfs diepte, helderder in het hoog, sommige uitzendingen neigen naar 'CD-kwaliteit', als je dynamiek even vergeet. Dit is vooral hoorbaar op klassieke/culturele uitzendingen van WDR, BBC en BRT. In een experiment met een eigen FM-antenne kwam bij mij na deze modificatie plotseling (op een op bovenstaande manier gemodificeerde) Yamaha tuner) de kwaliteit van de 'kabel' in een heel ander (duister) daglicht te staan, zo goed was het kwaliteitsverschil tussen kabel en eigen antenne nu hoorbaar!
FTZ ontstoringscondensatoren vervangen - J. Goedhart
Deze modificatie betreft het vervangen van de onderdelen aan de ingangen van een versterker (of reciever), de z.g. 'FTZ' ontstoringscondensatoren. Deze zijn direct aan de (AUX,CD,etc) ingangen te vinden, vergezeld van ingangs-weerstanden. Dit RC-netwerk heeft wel degelijk nut, het houdt namelijk ongewenste HF stoor-signalen buiten de versterker. Er zitten 2 adders onder het gras: de 1e is de kwaliteit van de onderdelen, vaak een koolweerstandje en vooral slecht is de meestal keramische condensator, de 2e adder is de vaak te hoge waarde van de onderdelen, zodat in het hoorbare gebied al faseverschuiving van hoge frequenties optreedt. In het algemeen wordt het geluidsbeeld door deze onderdelen vertroebeld, alsof er een 'gordijn' tussen hangt. Beter is deze nuttige onderdelen te vervangen door kwaliteitsmateriaal, en een lagere waarde te geven. Een serie-weerstand van 220 ohm - metaalfilm gevolgd door een condensator van 470 Pf - styroflex naar massa zorgt voor een helderder en doorzichtiger hoog, terwijl HF stooronderdrukking gehandhaafd blijft. In kritische omgevingen (naast een fysiotherapeut, zendamateur, PTT zendmast etc.) met veel HF kan het nodig zijn om de beide aansluitdraden van de weerstand te voorzien van z.g. ferrietkralen voor betere HF onderdrukking en de ingangscondensator te verhogen naar 1 nF. Denk in dat geval ook aan netfilters, afgeschermde luidsprekerleidingen en z.g. mantelstroom-onderbrekers.
(c) Ben de Vries